Το σώμα σας χάνει τακτικά υγρα μέσω της εφίδρωσης και της ούρησης, εάν δεν αντικατασταθουν, θα αφυδατωθείτε. Οι ενήλικες που διατρέχουν κίνδυνο περιλαμβάνουν αθλητές, άτομα που εργάζονται στη ζέστη, ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και άτομα με χρόνιες παθήσεις.

Aφυδάτωση

Η αφυδάτωση λαμβάνει χώρα όταν το σώμα σας χάνει περισσότερα υγρά από όσα πίνετε. Οι κοινές αιτίες αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:

• Yπερβολικός ιδρώτας
• Eμετός
• Διάρροια

Η Mayo Clinic συνιστά στις γυναίκες να πίνουν 11,5 φλιτζάνια την ημέρα και στους άνδρες 15,5 φλιτζάνια καθημερινά. Άτομα εν κινήσει, αθλητές και άτομα που εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες θα πρέπει να αυξήσουν την πρόσληψη νερού για να αποφύγουν την αφυδάτωση.

Όταν χάνεται πολύ νερό από το σώμα, τα όργανα, τα κύτταρα και οι ιστοί  δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες επιπλοκές. Εάν η αφυδάτωση δεν διορθωθεί αμέσως, μπορεί να προκαλέσει σοκ.

Η αφυδάτωση μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρή. Μπορείτε συνήθως να αντιμετωπίσετε την ήπια αφυδάτωση στο σπίτι. Η σοβαρή αφυδάτωση πρέπει να αντιμετωπίζεται σε νοσοκομείο ή σε περιβάλλον επείγουσας φροντίδας.

Παράγοντες κινδύνου αφυδάτωσης

Οι αθλητές που εκτίθενται απευθείας στον ήλιο δεν είναι οι μόνοι που κινδυνεύουν από αφυδάτωση. Στην πραξι εχει διαπιστοθη οτι περιστατικα αφυδατοσης εχου και bodybuilders και οι κολυμβητές . Όσο περίεργο κι αν φαίνεται, είναι δυνατό να ιδρώσεις στο νερο, οι κολυμβητές χάνουν πολύ ιδρώτα όταν κολυμπούν.

Μερικοί άνθρωποι έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν αφυδάτωση από άλλους, όπως:

• Άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους και εκτίθενται σε υπερβολικές ποσότητες θερμότητας (για παράδειγμα, συγκολλητές, τοπιογράφοι, εργάτες κατασκευών και μηχανικοί)
• Μεγαλύτεροι ενήλικες
• Άτομα με χρόνιες παθήσεις
• Αθλητές (ιδιαίτερα δρομείς, ποδηλάτες και ποδοσφαιριστές)
• Βρέφη και μικρά παιδιά
• Άτομα που κατοικούν σε μεγάλα υψόμετρα

Πώς αναπτύσσεται η αφυδάτωση;

Οποιαδήποτε κατάσταση  που προκαλεί το σώμα να χάνει περισσότερο υγρα από το συνηθισμένο οδηγεί σε αφυδάτωση.

• Ιδρώνοντας: Η εφίδρωση είναι μέρος της φυσικής διαδικασίας ψύξης του σώματός σας. Όταν ζεσταίνετε, οι ιδρωτοποιοί αδένες σας ενεργοποιούνται για να απελευθερώσουν την υγρασία από το σώμα σας σε μια προσπάθεια να το δροσίσουν. Ο τρόπος που λειτουργεί αυτό είναι μεσο της εξάτμιση οπου οταν ενα υγρο μετατρεπετε σε αεριο αποροφα θερμτιτα απο το περιβαλων. Καθώς μια σταγόνα ιδρώτα εξατμίζεται από το δέρμα σας, παίρνει μια μικρή ποσότητα θερμότητας μαζί της. Όσο περισσότερο ιδρώτα παράγετε, τόσο περισσότερη εξάτμιση υπάρχει και τόσο περισσότερο δροσίζεστε. Η εφίδρωση ενυδατώνει επίσης το δέρμα και διατηρεί την ισορροπία των ηλεκτρολυτών στο σώμα σας. Το υγρό που ιδρώνετε αποτελείται κυρίως από αλάτι και νερό. Η υπερβολική εφίδρωση μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση αφού χάνετε μεγάλη ποσότητα νερού. Ο τεχνικός όρος για την υπερβολική εφίδρωση είναι υπεριδρωσία.
• Ασθένεια: Ασθένειες που προκαλούν συνεχή εμετό ή διάρροια μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση. Αυτό συμβαίνει επειδή ο έμετος και η διάρροια μπορεί να προκαλέσουν την αποβολή υπερβολικού νερού από το σώμα σας. Μέσω αυτών των διεργασιών χάνονται επίσης σημαντικοί ηλεκτρολύτες. Οι ηλεκτρολύτες είναι μέταλλα που χρησιμοποιούνται από το σώμα για τον έλεγχο των μυών, στην χημείας του αίματος και των διεργασιών των οργάνων. Αυτοί οι ηλεκτρολύτες βρίσκονται στο αίμα, τα ούρα και άλλα υγρά του σώματος. Ο έμετος ή η διάρροια μπορεί να επηρεάσουν αυτές τις λειτουργίες και να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο και κώμα.
• Πυρετός: Εάν έχετε πυρετό, το σώμα σας χάνει υγρό μέσω της επιφάνειας του δέρματός, σε μια προσπάθεια να μειώσει τη θερμοκρασία του. Συχνά, ο πυρετός μπορεί να κάνει να ιδρώσετε τόσο πολύ που αν δεν πίνετε για να αναπληρώσετε, μπορεί να καταλήξετε αφυδατωμένοι.
• Ούρηση: Η ούρηση είναι ο φυσιολογικός τρόπος του σώματος να απελευθερώσει τις τοξίνες από το σώμα. Ορισμένες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν χημικές ανισορροπίες, οι οποίες μπορεί να αυξήσουν την παραγωγή ούρων. Εάν δεν αντικαταστήσετε τα υγρά που χάθηκαν από την υπερβολική ούρηση, κινδυνεύετε να αναπτύξετε αφυδάτωση.

Ποια είναι τα σημάδια της αφυδάτωσης;

Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης διαφέρουν ανάλογα με το αν η κατάσταση είναι ήπια ή σοβαρή. Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται πριν από την πλήρη αφυδάτωση.

Τα συμπτώματα της ήπιας έως μέτριας αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:

• Kούραση
• Ξερό στόμα
• Αυξημένη δίψα
• Μειωμένη ούρηση
• Λιγότερη παραγωγή δακρύων
• Ξηρό δέρμα
• Δυσκοιλιότητα
• Ζαλάδα
• Πονοκέφαλο

Εκτός από τα συμπτώματα της ήπιας αφυδάτωσης, η σοβαρή αφυδάτωση είναι πιθανό να προκαλέσει τα ακόλουθα:

• Υπερβολική δίψα
• Έλλειψη παραγωγής ιδρώτα
• Χαμηλή πίεση αίματος
• Γρήγορος καρδιακός ρυθμός
• Γρήγορη αναπνοή
• Βυθισμένα μάτια
• Ζαρωμένο δέρμα
• Σκούρα ούρα

Η σοβαρή αφυδάτωση είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση. Λάβετε άμεση ιατρική βοήθεια εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα σημεία και συμπτώματα.

Ιατρικό επείγον

Τα παιδιά και οι μεγαλύτεροι ενήλικες θα πρέπει να λάβουν άμεση θεραπεία, ακόμα κι αν παρουσιάζουν συμπτώματα ήπιας αφυδάτωσης.

Εάν ένα άτομο σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα εμφανίσει τα ακόλουθα συμπτώματα, αναζητήστε επείγουσα φροντίδα:

• Σοβαρή διάρροια
• Αίμα στα κόπρανα
• Διάρροια για 3 ή περισσότερες ημέρες
• Αδυναμία διατήρησης των υγρών
• Αποπροσανατολισμός

Πώς γίνεται η διάγνωση της αφυδάτωσης;

Πριν ξεκινήσετε οποιεσδήποτε εξετάσεις, ο γιατρός σας θα εξετάσει τυχόν συμπτώματα που έχετε για να αποκλείσει άλλες καταστάσεις. Μετά τη λήψη του ιατρικού σας ιστορικού, ο γιατρός σας θα ελέγξει τα ζωτικά σας σημεία, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παλμών και της αρτηριακής πίεσης. Η χαμηλή αρτηριακή πίεση και ο γρήγορος καρδιακός ρυθμός μπορεί να υποδηλώνουν αφυδάτωση.

Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει μια εξέταση αίματος για να ελέγξει το επίπεδο των ηλεκτρολυτών, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην ένδειξη απώλειας υγρών. Μια εξέταση αίματος μπορεί επίσης να ελέγξει το επίπεδο κρεατινίνης του σώματός σας. Αυτό βοηθά τον γιατρό να προσδιορίσει πόσο καλά λειτουργούν τα νεφρά, ένας δείκτης του βαθμού αφυδάτωσης.

Η ανάλυση ούρων είναι μια εξέταση που χρησιμοποιεί ένα δείγμα ούρων για να ελέγξει την παρουσία βακτηρίων και απώλεια ηλεκτρολυτών. Το χρώμα των ούρων σας μπορεί επίσης να υποδηλώνει αφυδάτωση όταν συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα. Τα σκούρα ούρα από μόνα τους δεν μπορούν να διαγνώσουν την αφυδάτωση.

Στρατηγικές για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης

Οι θεραπείες για την αφυδάτωση περιλαμβάνουν μεθόδους επανυδάτωσης, αντικατάσταση ηλεκτρολυτών και θεραπεία διάρροιας ή εμέτου, εάν χρειάζεται.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αφυδάτωσης;

Πριν ξεκινήσετε οποιεσδήποτε εξετάσεις, ο γιατρός σας θα εξετάσει τυχόν συμπτώματα που έχετε για να αποκλείσει άλλες καταστάσεις. Μετά τη λήψη του ιατρικού σας ιστορικού, ο γιατρός σας θα ελέγξει τα ζωτικά σας σημεία, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παλμών και της αρτηριακής σας πίεσης. Η χαμηλή αρτηριακή πίεση και ο γρήγορος καρδιακός ρυθμός μπορεί να υποδηλώνουν αφυδάτωση.

Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει μια εξέταση αίματος για να ελέγξει το επίπεδο των ηλεκτρολυτών σας, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην ένδειξη απώλειας υγρών. Μια εξέταση αίματος μπορεί επίσης να ελέγξει το επίπεδο κρεατινίνης του σώματός σας. Αυτό βοηθά τον γιατρό σας να προσδιορίσει πόσο καλά λειτουργούν τα νεφρά σας, ένας δείκτης του βαθμού αφυδάτωσης.

Η ανάλυση ούρων είναι μια εξέταση που χρησιμοποιεί ένα δείγμα ούρων για να ελέγξει την παρουσία βακτηρίων και απώλεια ηλεκτρολυτών. Το χρώμα των ούρων σας μπορεί επίσης να υποδηλώνει αφυδάτωση όταν συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα. Τα σκούρα ούρα από μόνα τους δεν μπορούν να διαγνώσουν την αφυδάτωση.

Στρατηγικές για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης

Οι θεραπείες για την αφυδάτωση περιλαμβάνουν μεθόδους επανυδάτωσης, αντικατάσταση ηλεκτρολυτών και θεραπεία της διάρροιας ή και του εμέτου, εάν χρειάζεται.

Επανυδάτωση

Η επανυδάτωση με το υγρα μπορεί να μην είναι δυνατή για όλους τους ανθρώπους, όπως εκείνους που έχουν σοβαρή διάρροια ή έμετο. Σε αυτή την περίπτωση, τα υγρά μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλεβίως.

Για να γίνει αυτό, ένας μικρός σωλήνας IV εισάγεται σε μια φλέβα στο χέρι ή στο χέρι. Παρέχει ενα ορο που είναι συχνά ένα μείγμα νερού και ηλεκτρολυτών.

Για όσους μπορούν να πίνουν, μπορεί να συνιστάται η κατανάλωση νερού μαζί με ένα ρόφημα επανυδάτωσης που περιέχει ηλεκτρολύτες, όπως ένα αθλητικό ποτό με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή ένα ποτό ηλεκτρολυτών. Τα παιδιά με αφυδάτωση συχνά κατευθύνονται να πίνουν Pedialyte.

Σπιτικό διάλυμα ενυδάτωσης

Εάν δεν υπάρχει διαθέσιμο ρόφημα ηλεκτρολυτών, μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας διάλυμα ενυδάτωσης χρησιμοποιώντας:

• 1/2 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
• 6 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη
• 1 λίτρο νερό

Να είστε απολύτως βέβαιοι ότι χρησιμοποιείτε μια ακριβή μέτρηση. Η χρήση πολύ αλατιού ή ζάχαρης μπορεί να είναι επικίνδυνη.

Πράγματα που πρέπει να αποφύγετε

Αποφύγετε τη σόδα, το αλκοόλ, τα υπερβολικά γλυκά ποτά ή την καφεΐνη. Αυτά τα ποτά μπορούν να επιδεινώσουν την αφυδάτωση.

Συνέπειες Αφυδάτωσης

Ποιες είναι οι συνέπειες της σοβαρής αφυδάτωσης; Υπάρχουν συγκεκριµένα συµπτώµατα που σχετίζονται µε την αφυδάτωση και είναι εύκολο να τα αντιληφθείτε. Είναι τα παρακάτω:

• Γαστρεντερικές διαταραχές: Η έλλειψη νερού στον γαστρεντερικό σωλήνα µπορεί να προκαλέσει δυσπεψία, δυσκοιλιότητα και καούρα. Κακή λειτουργία του εντέρου σημαίνει κακή μεταφορά θρεπτικών συστατικών στο υπόλοιπο σώμα.
• Ξηροστοµία και κακοσµία στο στόµα: Με την αφυδάτωση µειώνεται η παραγωγή σάλιου και δηµιουργείται ξηρότητα. Αυτό επιτρέπει στα διάφορα βακτήρια να πολλαπλασιαστούν στο στόµα µας, οδηγώντας τελικά στην κακοσµία. Επίσης το σάλιο ως αρχή της πέψη, μη έχοντας σωστή σύσταση λόγω της αφυδάτωσης, εμποδίζει κατ’ επέκταση και την σωστή πέψη.
• Αίσθηµα εξάντλησης – Η αφυδάτωση αναγκάζει το σώµα να δουλέψει σκληρότερα για να επιτελέσει βασικές λειτουργίες. Αυτό µπορεί να σηµαίνει ότι όταν είµαστε αφυδατωµένοι έχουµε χαµηλότερη πίεση, αυξηµένους παλµούς και µειωµένη ροή του αίµατος στον εγκέφαλο. Άρα νιώθουµε κούραση ή και εξάντληση.
• Ξηροδερµία: Η χρόνια αφυδάτωση αποτυπώνεται στο δέρµα µας µε περιστατικά ξηροδερµίας. Σε συνδυασµό µε την υψηλή κατανάλωση καφέ και τα πολύ ζεστά ντους, η ξηροδερµία µπορεί να επιδεινωθεί και να χρήζει θεραπείας.
• Προβλήµατα σε διάφορα ζωτικά όργανα: Η αφυδάτωση µπορεί να προκαλέσει ή να φέρει σε έξαρση ένα ήδη υπάρχον πρόβληµα στο κυκλοφορικό, στα νεφρά, στους µυες, στην καρδιά, στα µάτια και στον εγκέφαλο.
• Πόνος στις αρθρώσεις : Η χρόνια αφυδάτωση επιβαρύνει τη λειτουργία των αρθρώσεων, δηµιουργεί πόνους και συνθήκες για πιθανές φλεγµονές εντός της άρθρωσης.
• Κράμπες στους μυς : Η ελλειπής ενυδάτωση του οργανισμού πέραν της κούρασης στο μυϊκό σύστημα, μπορεί να προκαλέσει και συχνές κράμπες. Ο μη ενυδατωμένος μυς έχοντας λιγότερα υγρά χάνει σε ελαστικότητα και για αυτό προκαλούνται οι κράμπες.
• Αίσθηµα µόνιµης πείνας: Πολλές φορές όταν το σώµα µας δίνει εντολή µέσω του νευρικού συστήµατος ότι είναι ώρα για φαγητό, στην πραγµατικότητα είναι ένα παραφρασμενο µήνυµα δίψας που µεταφράζεται σε πείνα.

Πιθανές επιπλοκές της αφυδάτωσης χωρίς θεραπεία

Η αφυδάτωση που δεν έχει αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως:

• Θερμική εξάντληση
• Θερμικές κράμπες
• Θερμοπληξία
• Επιληπτικές κρίσεις λόγω απώλειας ηλεκτρολυτών
• Χαμηλός όγκος αίματος
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Κώμα

Πώς μπορώ να αποτρέψω την αφυδάτωση;

Ακολουθούν μερικοί τρόποι για την πρόληψη της αφυδάτωσης:

• Εάν είστε άρρωστοι, αυξήστε την πρόσληψη υγρών, ειδικά εάν κάνετε εμετό ή έχετε διάρροια. Εάν δεν μπορείτε να συγκρατήσετε τα υγρά, αναζητήστε ιατρική βοήθεια.
• Εάν πρόκειται να ασκηθείτε ή να αθληθείτε, πιείτε νερό πριν  κατα την διαρκια και μετα από τη δραστηριότητα.  Φροντίστε επίσης να πίνετε και  ηλεκτρολύτες.
• Ντυθείτε δροσερά τους ζεστούς μήνες και αποφύγετε να βρίσκεστε έξω σε άμεση ζέστη και υγρασια, αν μπορείτε να το αποφύγετε.
• Ακόμα κι αν δεν είστε δραστήριοι, πίνετε τη συνιστώμενη ποσότητα υγρών την  ημερα.

Eπίλογος

Η αφυδάτωση συμβαίνει  οταν χάνετε περισσότερο υγρά από όσα πίνετε, ειτε λόγο άσκηση, ειτε λογο ζεστού καιρου ειται ακομη λόγο ασθένεια, η αφυδάτωση μπορεί γρήγορα να γίνει επικίνδυνη  ανεξάρτητα από την αιτία.

Μπορείτε να αποτρέψετε την αφυδάτωση πίνοντας άφθονο νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας και λαμβάνοντας ηλεκτρολύτες εάν χρειάζεται.