Η τενοντίτιδα του υπερακανθίου αποτελεί τη συχνότερη αιτία ενοχλήσεων του ώμου. Είναι η πιο κοινή μορφή της τενοντίτιδας του ώμου. Συνήθως, εμφανίζεται σταδιακά και επιδεινώνεται σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Πιο σπάνια μπορεί να εμφανιστεί απότομα, είτε μετά από κίνηση και καταπόνηση του ώμου, είτε χωρίς σαφή αιτία. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες εμφανίζεται ως αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενου μικροτραυματισμού (σύνδρομο υπέρχρησης, π.χ. στο τέννις, βόλλεϋ, χάντμπολ κ.α.)

Ο υπερακάνθιος ανήκει στους στροφείς τένοντες του ώμου και είναι πολύ σημαντικός για τη λειτουργικότητα της άρθρωσης. Συμμετέχει καθημερινά σε χιλιάδες κινήσεις, γεγονός που τον καταπονεί και τον φθείρει με τα χρόνια.

Σε ποιούς ασθενείς εμφανίζεται η τενοντίτιδα υπερακανθίου;

Η τενοντίτιδα υπερακανθίου εμφανίζεται πιο συχνά στις εξής περιπτώσεις:

• Ηλικίες άνω των 40 ετών με αύξηση της συχνότητας αναλόγως της ηλικίας.
• Σε νεότερους ασθενείς (25-40 ετών), εάν υπάρχει τακτική ενασχόληση με αθλήματα που καταπονούν τον ώμο (τέννις, βόλλεϋ, άρση βαρών).
• Έχει βρεθεί αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης τενοντίτιδα υπερακανθίου σε ασθενείς που πάσχουν από θυρεοειδοπάθειες, ή σακχαρώδη διαβήτη.
• Ανατομικές παραλλαγές κατά τις οποίες πιέζεται ο τένοντας του υπερακανθίου (όπως ακρώμιο τύπου ΙΙΙ και στενός υπακρωμιακός χώρος, επόμενη εικόνα).

Κλινική εικόνα τενοντίτιδας υπερακανθίου

Ο πόνος της τενοντίτιδας (ή τενοντοπάθειας) του υπερακανθίου εμφανίζεται χαρακτηριστικά κατά τις νυκτερινές ώρες, δυσχεραίνοντας την ποιότητα του ύπνου. Εμφανίζεται σε κινήσεις έσω στροφής, όπως για πράδειγμα στην προσπάθεια να φέρουμε το χέρι μας πίσω από την πλάτη.

Επίσης, ο πόνος εκλύεται κατά την ανύψωση του χεριού πάνω από το οριζόντιο επίπεδο του ώμου. Πρόκειται για ενόχληση, η οποία οδηγεί προοδευτικά σε περιορισμό των δραστηριοτήτων.

Υπάρχει περίπτωση η εισβολή του πόνου να είναι οξεία, ειδικά τη νύκτα και ο πόνος αφόρητος. Συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει εναπόθεση αλάτων ασβεστίου στον τένοντα, ως αποτέλεσμα χρόνιας επαναλαμβανόμενης τενοντίτιδας. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ασβεστοποιός τενοντίτιδα.

Αίτια της τενοντίτιδας υπερακανθίου

• Ως βασική αιτία θεωρείται ο επαναλαμβανόμενος μικροτραυματισμός του τένοντα κατά τις καθημερινές δραστηριότητες. Η πτωχή αιμάτωση στην κατάφυση του τένοντα δε βοηθά στην επούλωση των βλαβών. Ως αποτέλεσμα, σταδιακά ο τένοντας εκφυλίζεται και φλεγμαίνει.
• Στενός υπακρωμιακός χώρος: είναι ο χώρος μέσα στον οποίο κινείται ο υπερακάνθιος. Ανατομικές παραλλαγές, ή χρόνιες αλλοιώσεις μπορούν να στενέψουν τον χώρο αυτό, οδηγώντας σε πίεση του τένοντα και σύνδρομο πρόσκρουσης.
• Ρευματοπάθειες, οι οποίες προκαλούν πρόωρη εκφύλιση και φθορά του τένοντα.

Διάγνωση της τενοντίτιδας υπερακανθίου

Το ιστορικό και η καλή κλινική εξέταση συνήθως αρκούν για να τεθεί η διάγνωση. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με τις κατάλληλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως:

• Η ακτινογραφία σε 2 επίπεδα. Μπορεί να αποκαλύψει εναποθέσεις αλάτων ασβεστίου, όταν συνυπάρχει ασβεστοποιός τενοντίτιδα.
• Η μαγνητική τομογραφία. Είναι πιο ειδική και προσφέρει εξαιρετική απεικόνιση των δομών του ώμου.
• Το υπερηχογράφημα. Είναι ένα πολύ αξιόπιστο διαγνωστικό βοήθημα.

Σε κάθε περίπτωση ο Ιατρός θα πρέπει να αποκλείσει την παρουσία άσχετων, με τον ώμο, παθήσεων, που μπορεί να προκαλούν πόνο στον ώμο. Τέτοιες παθήσεις είναι:

• αυχενική δισκοπάθεια,
• ισχαιμικά καρδιολογικά επεισόδια,
• φλεγμονή χοληδόχου κύστεως (αν και απομακρυσμένη εστία, αντανακλά στον ώμο, λόγω ερεθισμού του φρενικού νεύρου),
• νεοπλασίες και
• φλεγμονώδεις καταστάσεις.

Θεραπεία στην τενοντίτιδα υπερακανθίου

Η θεραπεία ξεκινάει πάντα με τα συντηρητικά μέσα. Αυτά είναι:

• Ανάπαυση του ώμου για χρονικό διάστημα 5-10 ημερών. Μπορεί να γίνει χρήση φακέλου ανάρτησης του ώμου, ή ακινητοποίησης με ειδικό κηδεμόνα, ανάλογα με την πάθηση.
• Αποφυγή άρσης βάρους με τον πάσχοντα ώμο. Ο ασθενείς εκπαιδεύεται να σηκώνει αντικείμενα με τρόπο τέτοιο που να μην καταπονεί τον υπερακάνθιο.
• Τροποποίηση δραστηριοτήτων, όπως αποφυγή αθλημάτων που καταπονούν τον ώμο (βόλλεϋ, τέννις, χάντμπολ).
• Χορήγηση αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών φαρμάκων για βραχύ χρονικό διάστημα.
• Τοπική εφαρμογή ανακουφιστικών αλοιφών.
• Έγχυση (ένεση) μίγματος τοπικού αναισθητικού με κορτιζόνη.
• Φυσικοθεραπεία, όπου χρησιμοποιούνται μοντέρνες μορφές θεραπείες με Laser (Hilterapia), θεραπευτικούς υπερήχους (Piezo-wave), διαδυναμικά ρεύματα, αλλά και πληθώρα ασκήσεων για κινησιοθεραπεία με ενδυνάμωση.
• Έγχυση αυξητικών παραγόντων (PRP), αν και η πρόσφατη διεθνής βιβλιογραφία δεν τα υποστηρίζει με ιδιαίτερο ενθουσιασμό, όπως παλαιότερα.
• Αποφυγή νυκτερινής κατάκλισης πάνω στον πάσχοντα ώμο.

Εφόσον η συντηρητική θεραπεία εφαρμοσθεί σωστά και για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών, και δεν αποδώσει, τότε τίθεται η ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση.

Χειρουργική θεραπεία της τενοντίτιδας του ώμου

Η χειρουργική παρέμβαση στην τενοντίτιδα του υπερακανθίου γίνεται σήμερα μόνον αρθροσκοπικά. Μέσω 2-3 μικρών οπών στο δέρμα εισάγεται η κάμερα και τα κατάλληλα εργαλεία στην άρθρωση και πραγματοποιείται η ενδεικνυόμενη επέμβαση. Το αρθροσκόπιο μας επιτρέπει πρόσβαση σε όλα τα σημεία της άρθρωσης. Με τα σύγχρονα εργαλεία, τις νέες τεχνικές και τα διαθέσιμα υλικά γίνεται πάντα πλήρης αποκατάσταση των βλαβών. Όχι μόνο αισθητικά, αλλά και λειτουργικά το αποτέλεσμα είναι άριστο.

Συμπερασματικά, η τενοντίτιδα του υπερακανθίου αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα για τους ασθενείς. Οι σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι αλλά και η πληθώρα των θεραπευτικών παρεμβάσεων έχουν βοηθήσει κατά πολύ στην αντιμετώπιση αυτού του δύσκολου προβλήματος.