Λέγοντας χρωματικό τόνο της επιδερμίδας εννοούμε το χρώμα της επιδερμίδας. Η επιδερμίδα μπορεί να είναι πιο σκούρα ή πιο ανοιχτόχρωμη, ακόμη και ανομοιόμορφη, ανάλογα με τα γονίδια και τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου.

Η χρωστική ουσία της επιδερμίδας

Ο χρωματικός τόνος της επιδερμίδας οφείλεται στην παρουσία μιας χρωστικής ουσίας που ονομάζεται μελανίνη. Το μόριο αυτό παράγεται από εξειδικευμένα κύτταρα της επιδερμίδας, τα μελανοκύτταρα, μεγάλος αριθμός των οποίων εντοπίζεται στην επιδερμίδα του προσώπου. Οι αριθμοί διαμορφώνονται ως εξής:

• κατά μέσο όρο, 2.000 μελανοκύτταρα ανά τετραγωνικό χιλιοστό επιδερμίδας στο πρόσωπο και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
• μεταξύ 900 με 1.700 στην επιδερμίδα του υπόλοιπου σώματος

Προστασία από τον ήλιο

Όταν η επιδερμίδα εκτίθεται στον ήλιο, ο αριθμός των μελανοκυττάρων αυξάνεται, γεγονός που ενισχύει την παραγωγή μελανίνης.

Τα μόρια μελανίνης συμμετέχουν στην απαραίτητη προστασία από τις ακτίνες του ήλιου. Συντίθενται, μεταφέρονται και εναποτίθενται στον πυρήνα των κυττάρων, όπου «καλύπτουν» τις έλικες του DNA, ώστε να τις προστατεύσουν από τις υπεριώδεις ακτίνες. Συνεπώς, η μελανίνη απορροφά το 90% της υπεριώδους ακτινοβολίας που δεν έχει ανακοπεί από την επιδερμίδα.

Η διαδικασία αυτή αποτελεί τη βάση του μαυρίσματος.

Γιατί αλλάζει ο χρωματικός τόνος της επιδερμίδας;

Με το πέρασμα του χρόνου, ο χρωματικός τόνος της επιδερμίδας μπορεί να γίνει πιο σκούρος ή πιο θαμπός. Τα φαινόμενα αυτά είναι αποτέλεσμα δύο διαφορετικών διαδικασιών.

Μελάγχρωση και εμφάνιση σκούρων κηλίδων

Όταν είμαστε νέοι, η επιδερμίδα αντιδρά στην έκθεση στον ήλιο παράγοντας μελανίνη με ομοιόμορφο τρόπο. Η μελανίνη είναι η χρωστική ουσία που προσδίδει χρώμα στην επιδερμίδα και προστατεύει το DNA από τις υπεριώδεις ακτίνες.

Το πρόβλημα προκύπτει όταν, με το πέρασμα του χρόνου, η επιδερμίδα ταλαιπωρείται και δεν μπορεί πλέον να καταπολεμήσει τις επιθέσεις από τον ήλιο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η μελανίνη συσσωρεύεται σε συγκεκριμένες περιοχές, προκαλώντας την εμφάνιση σκούρων κηλίδων. Η υπερμελάγχρωση αυτή προκαλείται από την επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο, αλλά και από ορμονικές αλλαγές. Αυτό συμβαίνει με τη λεγόμενη «μάσκα της εγκυμοσύνης», η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε ορισμένες εγκύους.

Θαμπή όψη επιδερμίδας

Ακόμα κι αν το χρώμα της επιδερμίδας δεν υποστεί αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου, μπορεί να γίνει ανομοιόμορφο. Η κούραση, η ρύπανση και το κάπνισμα επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος και γι’ αυτό θεωρούνται ότι ανήκουν στους κύριους παράγοντες που προκαλούν θαμπή επιδερμίδα. Η μικροκυκλοφορία του αίματος μεταφέρει το απαραίτητο οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα και απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα και τα οργανικά μη χρήσιμα στοιχεία. Αν υποστεί μεταβολές, τα κύτταρα αλλοιώνονται και ανανεώνονται με πιο αργούς ρυθμούς. Αποτέλεσμα, η όψη της επιδερμίδας εμφανίζεται γκρίζα, θαμπή και λιγότερο ομοιόμορφη.

Τέλος, η όψη της επιδερμίδας μπορεί να γίνει θαμπή λόγω της συσσώρευσης νεκρών κυττάρων στην επιφάνεια της επιδερμίδας. Στην περίπτωση αυτή, μια απλή απολέπιση προσώπου μπορεί να χαρίσει ξανά λάμψη στην επιδερμίδα μας.

Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι χρωματικού τόνου της επιδερμίδας;

Αν η επιδερμίδα δεν έχει υποστεί υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ο αριθμός των μελανοκυττάρων είναι περίπου ίδιος για όλους, ανεξάρτητα από το χρώμα της επιδερμίδας.

Αντιθέτως, οι διαφορές στο χρωματικό τόνο της επιδερμίδας μπορούν να εξηγηθούν από την ποιότητα και την ποσότητα της παραγόμενης χρωστικής ουσίας. Επομένως, η σκούρα επιδερμίδα παράγει περισσότερη μελανίνη από τη λευκή επιδερμίδα.

Σε κάθε περίπτωση, η αποδόμηση των χρωστικών ουσιών δεν πραγματοποιείται κατά τον ίδιο τρόπο σε όλες τις επιδερμίδες: οι μαύρες επιδερμίδες δεν αποδομούν άμεσα τη μελανίνη τους, ενώ στις λευκές επιδερμίδες η διαδικασία πραγματοποιείται γρήγορα.

Τα διάφορα χρώματα και τα χαρακτηριστικά τους

Ο αριθμός των χρωμάτων της επιδερμίδας είναι απεριόριστος, χάρη στη μίξη μεταξύ των πληθυσμών της γης. Κάθε χρώμα διαθέτει τα δικά του χαρακτηριστικά και αντιδρά διαφορετικά στις περιβαλλοντικές επιθέσεις.

Οι σκούρες επιδερμίδες προσαρμόζονται καλύτερα από τις λευκές στις υπεριώδεις ακτίνες και στα θερμά και υγρά περιβάλλοντα, αν και υποφέρουν από ξηρότητα στα ψυχρά και ξηρά κλίματα.

Από την άλλη πλευρά, όλα τα χρώματα επιδερμίδας μπορούν να εμφανίσουν λιγότερο ή περισσότερο θαμπή επιδερμίδα, ανάλογα με το περιβάλλον. Ανεξάρτητα από το αν η επιδερμίδα είναι σκούρα ή ανοιχτόχρωμη, μπορεί να εκδηλώσει ευαισθησία στην εμφάνιση σκούρων κηλίδων.