Η γλουταμίνη είναι ένα μη απαραίτητο αμινοξύ που μπορεί να συντεθεί από τον οργανισμό, και συμμετέχει στη σύνθεση των πρωτεϊνών. Η περισσότερη γλουταμίνη αποθηκεύεται στους μύες και στους πνεύμονες, ενώ τροφές πλούσιες σε γλουταμίνη είναι το μοσχάρι, το χοιρινό, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά όπως επίσης το ωμό σπανάκι και το λάχανο.

Σε καταστάσεις έντονου στρες ή μετά από έντονη άσκηση ή κάποιο τραυματισμό, ή επέμβαση οι ανάγκες σε γλουταμίνη είναι υψηλότερες, και τα επίπεδά της στον οργανισμό μειώνονται. Η γλουταμίνη είναι σημαντική για την απομάκρυνση της περιττής αμμωνίας από το σώμα, ενώ επίσης ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι σημαντική για την υγεία του εγκεφάλου και του πεπτικού συστήματος. Επίσης μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη που σχετίζεται με το στρες.

Η L-γλουταμίνη είναι η φυσική μορφή του αμινοξέος, ενώ στα συμπληρώματα διατροφής είναι διαθέσιμη σε ταμπλέτες, σε κάψουλες και σε σκόνη.

Ιδιότητες και οφέλη

Επούλωση και τραυματισμοί

Όταν το σώμα βρίσκεται σε καταστάσεις έντονου στρες όπως μετά από τραυματισμούς, εγκάυματα, ή χειρουργικές επεμβάσεις, απελευθερώνεται περισσότερη κορτιζόλη στη κυκλοφορία τους αίματος και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνονται τα επίπεδα γλουταμίνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση γλουταμίνης ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει σημαντικά τον ρυθμό επούλωσης των τραυμάτων, ενώ η λήψη της από βαρέως πάσχοντες σχετίζεται με μικρότερη διάρκεια νοσηλείας.

Γαστρεντερικό σύστημα

Η L-γλουταμίνη δρα προστατευτικά στο γαστρεντερικό βλενογόνο, στο στομάχι και στο έντερο, ενώ έχει βρεθεί ότι τα άτομα με ελκώδη κολίτιδα και νόσος του crown έχουν χαμηλά επίπεδα γλουταμίνης στον οργανισμό τους. Πιο συγκεκριμένα αποτελεί ενεργειακό υπόστρωμα για το λεπτό έντερο και προστατεύει από την ατροφία του εντερικού βλεννογόνου, βελτιώνοντας με αυτό το τρόπο την ανοσοποιητική λειτουργία του εντέρου.

Η γλουταμίνη που λαμβάνεται από την τροφή μπορεί άμεσα να απορροφηθεί από τα κύτταρα του λεπτού εντέρου και ως εκ τούτου μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ανθρώπους με πεπτικά προβλήματα που έχουν προβλήματα στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Η γλουταμίνη βοηθά επίσης στην απομάκρυνση της τοξικής αμμωνίας από το ήπαρ και ενισχύει τη δράση της αντιοξειδωτικής γλουταθειόνης, ενώ παράλληλα το προστατεύει από τις επιπτώσεις του αλκοόλ και τη λήψη υπερβολικής δόσης φαρμάκων όπως η παρακεταμόλη.

Εγκεφαλικές λειτουργίες

Στο εσωτερικό του εγκεφάλου η γλουταμίνη μπορεί να μετατραπεί σε γλουταμινικό οξύ, ένα άλλο αμινοξύ που βοηθάει στην σωστή εγκεφαλική λειτουργία. Αυξάνει επίσης τα επίπεδα του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), ενός αμινοξέος που δρα ως νευροδιαβιβαστής στο σώμα.

Τα συμπληρώματα L-γλουταμίνης μπορούν να βελτιώσουν την ψυχική λειτουργία και έχουν χρησιμοποιηθεί επικουρικά για τη θεραπεία της κατάθλιψης, της σχιζοφρένειας καθώς και της άνοιας. Η γλουταμίνη είναι επίσης μια σημαντική πηγή ενέργειας για το νευρικό σύστημα. Εάν ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει αρκετή γλυκόζη την αντισταθμίζει αυξάνοντας τον μεταβολισμό της γλουταμίνης για την παραγωγή ενέργειας.

Αθλητές

Οι αθλητές αντοχής όπως για παράδειγμα οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων και μαραθωνοδρόμοι εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα γλουταμίνης στο σώμα τους. Η λήψη γλουταμίνης πριν τη προπόνηση ή τον αγώνα σε αυτή τη κατηγορία αθλητών μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος ειδικά μετά από υπερπροπονηση. Έχει ρυθμιστική επίδραση στους μυες και αποτρέπει τη περίσσεια του γαλακτικού οξέος που προκύπτει από την έντονη αναερόβια άσκηση, και κατ’ επέκταση τον μυϊκό κάματο και την κόπωση.

Επίσης η γλουταμίνη είναι βασική για το μεταβολισμό των πρωτεϊνών, και μπορεί να ενισχύσει τον μυϊκό όγκο αφού προλαμβάνει τον μυϊκό καταβολισμό, ενώ ενισχύει τη δράση άλλων αμινοξέων όπως αργινίνη και η ορνιθίνη.

Δοσολογια

Η χρήση της γλουταμίνης και η δοσολογία της προσδιορίζεται ανάλογα με την κατάσταση υγείας. Λαμβάνεται σε δόσεις μέσα στη διάρκεια της ημέρας πρωί ή βράδυ σε ποσότητα 50 mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Η γλουταμίνη δεν πρέπει να λαμβάνεται από παιδιά και εφήβους χωρίς ιατρική καθοδήγηση. Να μην γίνεται λήψη από έγκυες και θηλάζουσες.

Παρενέργειες και αντενδείξεις

Άτομα με νεφρική ή ηπατική νόσο, ηπατική εγκεφαλοπάθεια, ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, ή μανία δεν πρέπει να λαμβάνουν γλουταμίνη. Επιπλέον η γλουταμίνη μπορεί να αυξήσει την δράση ορισμένων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σε καρκινοπαθείς στη χημειοθεραπεία, ενώ δεν θα πρέπει να λαμβάνεται ταυτόχρονα με λακτουολόζη όπως επίσης και με φάρμακα για την επιληψία.