Η άρθρωση του ώμου έχει την ικανότητα να εκτελεί μεγάλο εύρος κινήσεων σε πολλαπλά επίπεδα. Αυτή η ελευθερία κινήσεων πραγματοποιείται σε βάρος της σταθερότητας της άρθρωσης, με αποτέλεσμα ο ώμος να είναι μεν η άρθρωση με το μεγαλύτερο εύρος κίνησης στο σώμα μας, αλλά ταυτόχρονα και η άρθρωση που εξαρθρώνεται συχνότερα. Το 45% όλων των εξαθρημάτων του ανθρώπινου σώματος αφορούν στην άρθρωση του ώμου, κυρίως στην ηλικία 15-30 ετών, συνήθως κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Στο 95% των περιπτώσεων η κεφαλή του βραχιονίου εξαρθώνεται προς τα μπροστά. Σε μερικές περιπτώσεις ο ώμος δεν ‘’βγαίνει’’ ολοκληρωτικά από τη θέση του, οπότε μιλάμε για υπεξάρθρημα. Στην περίπτωση που ο ώμος έχει ‘’βγει’’ επανειλημμένως, μιλάμε για χρόνια αστάθεια του ώμου.
Τι είναι το εξάρθρημα του ώμου;
Σε ορισμένους ανθρώπους που έχουν χαλαρές αρθρώσεις, το εξάρθρημα μπορεί να συμβεί και με μικρότερη βία. Όταν μιλάμε για εξάρθρημα του ώμου, εννοούμε την απομάκρυνση της κεφαλής του βραχιονίου οστού από την αρθρική επιφάνεια της ωμοπλάτης, δηλ. την ωμογλήνη. Συνηθέστερα αίτια του εξαρθρήματος είναι σημαντική εξωτερική βία κατά τις αθλητικές δραστηριότητες (π.χ Handball), σε πτώσεις ή τροχαία ατυχήματα. Σπανιότερο αίτιο εξαρθήματος (οπισθίου) είναι η κρίση επιληψίας. Η συνηθέστερη μορφή εξαρθρήματος (πρόσθιο εξάρθρημα) συμβαίνει κατά κανόνα κατά την απαγωγή και έξω στροφή του ώμου.
Ποιες βλάβες του ώμου μπορούν να προκληθούν κατά το εξάρθρημα;
Κατά το τραυματικό αυτό γεγονός, προκαλούνται βλάβες σε διάφορα ανατομικά στοιχεία της άρθρωσης όπως π.χ ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της ωμογλήνης, (βλάβη Bankart), συμπιεστικό κάταγμα της κεφαλής του βραχιονίου (βλάβη Hill-Sachs), κάταγμα της ωμογλήνης (κάταγμα Bankart). Σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας συνηθέστερες συνοδές βλάβες αποτελούν το κάταγμα μείζονος βραχιονίου ογκώματος ή η συνοδός ρήξη του στροφικού πετάλου.
Γιατί η αντιμετώπιση της αστάθειας του ώμου είναι απαραίτητη;
Εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά το εξάρθρημα του ώμου, υπάρχει ο κίνδυνος να έχει ο ασθενής σε συγκεκριμένες κινήσεις αίσθημα αστάθειας και φόβο ότι θα του ‘’ξαναβγεί’’ ο ώμος. Ο συνεχής αυτός φόβος που πολλές φορές συνοδεύεται από ενοχλήματα στον ώμο περιορίζει τον ασθενή στην καθημερινότητά του και πολλές φορές δεν του επιτρέπει να επανέλθει στο προηγούμενο επίπεδο αθλητικής δραστηριότητας. Ο ασθενής αναγκάζεται να απέχει ή να περιορίσει πολύ τις αθλητικές του δραστηριότητες με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής του από το φόβο ενός νέου εξαρθρήματος.
Όσο μικρότερος σε ηλικία είναι ο ασθενής, τόσο αυξημένο είναι το επίπεδο της αθλητικής δραστηριότητας με συνέπεια να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος υποτροπής για ένα νέο εξάρθρημα. Όσο πιο πολλά τα εξαρθρήματα, τόσο πιο χαλαρός είναι ο αρθρικός θύλακος και οι σύνδεσμοι, με αποτέλεσμα τόσο λιγότερη βία να απαιτείται για ένα νέο επόμενο εξάρθρημα. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ασθενείς αναφέρουν αστάθεια στον ώμο τους και στον ύπνο.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος υποτροπής μετά από συντηρητική θεραπεία είναι αρκετά μεγάλος (πλησιάζει το 90%), ιδιαίτερα σε άτομα νεαρής ηλικίας, των οποίων το επίπεδο αθλητικής δραστηριότητας είναι αυξημένο.
Πώς αντιμετωπίζεται το το εξάρθρημα του ώμου χειρουργικά;
Σήμερα, η αρθροσκοπική απόκατάσταση του εξαρθρήματος του ώμου είναι επέμβαση ρουτίνας και αποτελεί σε νεαρά άτομα την επέμβαση εκλογής. Κατά την επέμβαση, στόχος είναι η συρραφή του επιχειλίου χόνδρου καθώς και του ‘’χαλαρωμένου’’ θύλακου. Οι τραυματισμένοι ιστοί καθηλώνονται με ράμματα και ειδικές άγκυρες μεγέθους 3mm. Η διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης κυμαίνεται από 30 – 60 λεπτά. Μετά από μία επιτυχημένη επέμβαση και ένα ειδικό πρόγραμμα μετεγχειρητικής αποκατάστασης ο ασθενής επανέρχεται πλήρως στις αθλητικές του δραστηριότητές καθώς και στην καθημερινότητά του μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
