Η αναλογία μέσης-γοφών είναι ένας δείκτης αξιολόγησης της κατανομής λίπους στο σώμα. Είναι πολύ απλό να υπολογιστεί και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πιο χρήσιμος ως δείκτης υγείας από τον παραδοσιακά χρησιμοποιούμενο δείκτη μάζας σώματος.
Πώς υπολογίζεται
Με τη βοήθεια μιας μεζούρας, πρώτα μετράτε την περίμετρο της μέσης, ακριβώς πάνω από τον αφαλό. Στη συνέχεια, τοποθετήστε τη μεζούρα γύρω από τους γοφούς, στο σημείο όπου βρίσκονται τα οστά των ισχίων.
Για να υπολογίσετε την αναλογία μέσης-γοφών, διαιρέστε την πρώτη μέτρηση με τη δεύτερη. Ενδεικτικά, αν η περίμετρος της μέσης είναι 80 εκατοστά και η περίμετρος των γοφών 90 εκατοστά, η αναλογία μέσης-γοφών είναι 0,89.
Ο ΠΟΥ συνιστά η αναλογία μέσης-γοφών να μην ξεπερνά τις 0,85 μονάδες για τις γυναίκες και τις 0,9 μονάδες για τους άντρες και κατηγοριοποιεί τους κινδύνους για την υγεία βάσει της αναλογίας μέσης-γοφών ως εξής:
| Κίνδυνος | Άντρες | Γυναίκες |
| Χαμηλός | 0,95 ή χαμηλότερα | 0,8 ή χαμηλότερα |
| Μέτριος | 0,96-1 | 0,81-0,85 |
| Υψηλός | 1 και πάνω | 0,86 και πάνω |
Πώς επηρεάζει η αναλογία μέσης-γοφών την υγεία
Τα άτομα που έχουν υψηλή αναλογία μέσης γοφών συσσωρεύουν περισσότερο λίπος στην περιοχή της κοιλιάς τους, επομένως ανήκουν στον σωματότυπο που αποκαλούμε «μήλο». Τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ο συγκεκριμένος σωματότυπος συνδέεται με ορισμένα προβλήματα υγείας σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι ο σωματότυπος «αχλάδι» (στον οποίο ανήκουν τα άτομα που συσσωρεύουν περισσότερο λίπος στους γοφούς).
Οι τρεις κυριότεροι κίνδυνοι που σχετίζονται με τον σωματότυπο «μήλο» είναι οι εξής:
- Καρδιαγγειακά νοσήματα: Μελέτη στην επιθεώρηση Circulation δείχνει ότι η υπερβολική συσσώρευση λίπους στην κοιλιά αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, ενώ μια άλλη στην επιθεώρηση European Journal of Epidemiology υποδεικνύει ότι η αναλογία μέσης-γοφών προβλέπει την εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων με μεγαλύτερη ακρίβεια απ’ ό,τι ο δείκτης μάζας σώματος ή η περίμετρος της μέσης μεμονωμένα. Μια τρίτη μελέτη, στην επιθεώρηση International Journal of Epidemiology, δείχνει ότι η αναλογία μέσης-γοφών προβλέπει με μεγαλύτερη ακρίβεια τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα σε σύγκριση με την περίμετρο της μέσης μεμονωμένα.
- Διαβήτης τύπου 2: Σύμφωνα με μελέτη του 2016 στην επιθεώρηση Endocrinology and Metabolism, όσο αυξάνεται η περίμετρος της μέσης τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2.
- Γονιμότητα: Παλαιότερη μελέτη στην επιθεώρηση Neuroendocrinology Letters έχει δείξει ότι οι γυναίκες που έχουν αναλογία μέσης-γοφών πάνω από 0,8 είναι λιγότερο πιθανό να επιτύχουν εγκυμοσύνη και μάλιστα ασχέτως του δείκτη μάζας σώματός τους.
