Στην σύγχρονη προπονητική, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η κατάλληλη διαμόρφωση όλων των αθλητικών χαρακτηριστικών, όπου με την σωστή αναλογία μπορούν να βελτιώσουν την αθλητική επίδοση. Για να γίνει καλύτερα κατανοητός ο τρόπος διαμόρφωσης των αναλογιών των αθλητικών χαρακτηριστικών, δημιουργήθηκε η πυραμίδα αθλητικής επίδοσης. Η πυραμίδα αυτή αποτελείται από τρία επίπεδα που αντιπροσωπεύουν τις βασικές αρχές του αθλητισμού. Στην Ιδανική της περίπτωση το κάθε επίπεδο στηρίζεται σε ένα μεγαλύτερο, ώστε να αποτραπεί η ανεπάρκεια στήριξης των επομένων αθλητικών χαρακτηριστικών. Η διαφορά που πρέπει να υπάρχει μεταξύ κάθε επιπέδου ονομάζεται ουδέτερη ζώνη.
Η βάση της πυραμίδας αντιπροσωπεύει την κινητικότητα / σταθερότητα που επιτρέπει στον αθλητή να κινείται με αποτελεσματικότητα και να μην είναι επιρρεπείς σε τραυματισμούς. Το μεσαίο επίπεδο της πυραμίδας αντιπροσωπεύει την φυσική κατάσταση του αθλητή (Aντοχή – Δύναμη – Ισχύ & Ταχύτητα) ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στις ανάγκες του αθλήματος του. Η κορυφή της πυραμίδας αντιπροσωπεύει τις δεξιότητες και την τεχνική που διαθέτει ο αθλητής όσον αφορά τις απαιτήσεις του αθλήματος του π.χ. η βολή στην καλαθόσφαιρα να έχει τέτοια ακρίβεια ώστε να πετυχαίνετε τρίποντο από απόσταση ακόμα και εφτά μέτρων.
Το κάθε επίπεδο της πυραμίδας αξιολογείται μέσω κάποιων ελέγχων ώστε να διαπιστωθεί η επάρκεια των αθλητικών χαρακτηριστικών του. Οι έλεγχοι αυτοί διαφοροποιούνται συνήθως ανάλογα με τις απαιτήσεις του αθλήματος, εντούτοις η διαφοροποίηση μειώνεται όσο κατεβαίνουμε προς την βάση της πυραμίδας. Αντίθετα όσο πάμε προς την κορυφή της πυραμίδας οι έλεγχοι εξειδικεύονται όχι μόνο ανάλογα με το άθλημα άλλα και με την θέση που συμμετέχει ο αθλητής.
Πυραμίδα επίδοσης optimal
Η πυραμίδα optimal παρουσιάζει έναν αθλητή που έχει καλή σταθερότητα και κινητικότητα πράγμα που του εξασφαλίζει την δυνατότητα να κινηθεί με έναν ελεγχόμενο και σταθερό τρόπο χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμού. Έχει επίσης, ικανοποιητικό επίπεδο φυσικής κατάστασης η οποία του επιτρέπει να ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις και στην διάρκεια του αθλήματος. Ο αθλητής αυτός διαθέτει επίσης, επαρκής δεξιότητες και την τεχνική ώστε να διακριθεί στον αγωνιστικό χώρο.
Η πυραμίδα αυτή μας δείχνει ότι αυτός ο αθλητής έχει ισοζυγισμένες τις βασικές αρχές, η όποιες του εξασφαλίζουν υψηλή επίδοση. Δεν σημαίνει, εντούτοις, ότι δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση, αλλά ότι η βελτίωση πρέπει να είναι ισορροπημένη, μέσω ενός προγράμματος προπόνησης που ενσωματώνει ολόκληρη την πυραμίδα στις σωστές αναλογίες.
Πυραμίδα επίδοσης Overpowered
Η πυραμίδα overpowered παρουσιάζει ένα αθλητή που έχει κακή κινητικότητα και σταθερότητα αλλά έχει καλή φυσική κατάσταση, δεξιότητες και την τεχνική.
Αυτοί οι αθλητές μπορεί να έχουν καλή φυσική κατάσταση, δεξιότητες και τεχνική, αλλά είναι απίθανο να βελτιώσουν την ισχύ ή την ταχύτητα τους, λόγω της κακής κινητικότητας και σταθερότητας. Αυτά τα προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν π.χ. με μείωση του μήκος του διασκελισμού στο τρέξιμο. Αν και μπορούν να είναι γρήγοροι είναι απίθανο να βελτιώσουν την ταχύτητα τους, μέχρι ωσότου αυξήσουν το μήκους διασκελισμού τους. Αυτό θα το επιτύχουν μόνο εάν βελτιώσουν την κινητικότητα τους. Αυτοί οι αθλητές είναι επίσης επιρρεπείς σε τραυματισμούς.
Οι αθλητές αυτής της κατηγορία χρειάζονται προπόνηση ισορροπίας, ιδιοδεκτικότητας καθώς επίσης και εκτενή ανάλυση της τεχνικής των ασκήσεων ώστε να είναι λειτουργικές. Επίσης θα πρέπει να υποβληθούν σε αξιολόγηση των λειτουργικών δεξιοτήτων τους, ώστε να διαπιστωθούν προβλήματα κινητικότητα και σταθερότητα. Ένα καλό επίπεδο και των δύο επηρεάζει θετικά την ανάπτυξη των άλλων φυσικών ιδιοτήτων όπως αντοχή, δύναμη, ταχύτητα (Weineck 1992), την εκμάθηση νέων τεχνικών στοιχείων και προστατεύει από ενδεχόμενους τραυματισμούς (Ekstrand et al. 1983), αποτελώντας έτσι προϋπόθεση για την επίτευξη υψηλών επιδόσεων.
Πυραμίδα επίδοσης underpowered
Η πυραμίδα underpowered παρουσιάζει ένα αθλητή που έχει ικανοποιητικά επίπεδα κινητικότητας και σταθερότητας, δεξιότητες και τεχνική αλλά υστερεί στη φυσική κατάσταση. Αυτοί οι αθλητές τείνουν να έχουν αρκετά καλά χαρακτηριστικά για να αγωνιστούν σε υψηλό επίπεδο. Η μειωμένη φυσική κατάσταση τους (Aντοχή – Δύναμη – Ισχύ & Ταχύτητα), τους κάνει να μη έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν τις φυσικές απαιτήσεις του παιχνιδιού ή την εντατική προπόνηση. Συνήθως δεν τραυματίζονται εύκολα άλλα δεν έχουν την αντοχή για να αντέξουν σε όλο των αγώνα ή την ταχύτητα χάνοντας σημαντικές ευκαιρίες.
Αυτοί οι αθλητές πρέπει να εργαστούν σκληρά με τους προπονητές δύναμης και φυσικής κατάστασης αφότου έχουν τις δεξιότητες. Σε πρώτη φάση θα πρέπει να αξιολογηθούν σε ελέγχους φυσικής κατάστασης ώστε να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και να εστιαστούν σε αυτές.
Πυραμίδα επίδοσης underskilled
Η πυραμίδα underskilled παρουσιάζει ένα αθλητή που έχει ικανοποιητικά επίπεδα κινητικότητας και σταθερότητας και καλή φυσική κατάσταση αλλά δεν έχει ικανοποιητικές δεξιότητες και την τεχνική που απαιτείται στο άθλημα του. Αυτός ο αθλητής συνήθως δεν είναι επιρρεπείς σε τραυματισμούς και έχει την ικανότητα να συμμετέχει σε όλη την διάρκεια του αγώνα. Εντούτοις είναι αναποτελεσματικός και δεν διακρίνεται στον αγωνιστικό χώρο.
Οι αθλητές που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία χρειάζονται συστηματική προπόνηση και ανάλυση από τους προπονητές τους, ώστε να εντοπιστούν οι αδυναμίες τους και να εστιαστούν σε αυτές. Αυτοί οι αθλητές χρειάζονται σκληρή δουλειά στον αγωνιστικό χώρο, επειδή το γυμναστήριο από μονό του δεν θα κάνει οποιανδήποτε διαφορά. Εντούτοις η προπόνηση για την βελτίωση των δεξιοτήτων και της τεχνικής του αθλητή, πρέπει να περιλάβει και προπόνηση και των άλλων βασικών αρχών του αθλητισμού ώστε να διατηρήσει ή και να βελτιώσει τις ικανότητες τους στην κινητικότητα, την σταθερότητα και την φυσική κατάσταση.