Τι είναι η κνίδωση;
Η κνίδωση (hives ή urticaria) είναι κνησμώδη, ανυψωμένα εξανθήματα που εντοπίζονται στο δέρμα. Είναι συνήθως ερυθρά, ροζ ή στο χρώμα του δέρματος και μερικές φορές συνοδεύονται από πόνο. Ως επί το πλείστον, η κνίδωση προκαλείται από αλλεργική αντίδραση σε φάρμακο ή τρόφιμο ή από αντίδραση σε ένα ερεθιστικό του περιβάλλοντος.
Σε πολλές περιπτώσεις, η κνίδωση είναι ένα οξύ (προσωρινό) πρόβλημα που ανακουφίζεται με φάρμακα κατά των αλλεργιών. Τα περισσότερα εξανθήματα υποχωρούν από μόνα τους. Όμως, οι χρόνιες περιπτώσεις, καθώς και η κνίδωση που συνοδεύεται από σοβαρή αλλεργική αντίδραση, αποτελούν αιτία ανησυχίας.
Αίτια
Ποιες είναι οι αιτίες της κνίδωσης;
Η κνίδωση συνήθως προκαλείται από αλλεργική αντίδραση σε κάτι με το οποίο έχετε έρθει σε επαφή ή έχετε καταναλώσει. Όταν βιώνετε μία αλλεργική αντίδραση, το σώμα αρχίζει να απελευθερώνει ισταμίνες εντός της αιματικής κυκλοφορίας. Οι ισταμίνες είναι χημικά που παράγονται από το σώμα σε μία προσπάθεια να προστατευτείτε έναντι λοίμωξης και άλλων εξωγενών «εισβολέων». Δυστυχώς, σε κάποια άτομα οι ισταμίνες προκαλούν οίδημα, κνησμό και πολλά από τα συμπτώματα που παρουσιάζονται στην κνίδωση. Όσον αφορά στα αλλεργιογόνα, η κνίδωση μπορεί να προκαλείται από παράγοντες, όπως η γύρη, φάρμακα, τροφές, τρίχωμα ζώων και τσιμπήματα εντόμων.
Η κνίδωση μπορεί επίσης να προκαλείται από άλλες αιτίες, πέρα από αλλεργιογόνα. Δεν είναι ασύνηθες για τα άτομα να παρουσιάζουν κνίδωση ως αποτέλεσμα άγχους, σφιχτών ρούχων, άθλησης, ασθένειας ή λοιμώξεων. Είναι επίσης πιθανό να εμφανίσετε κνίδωση ως αποτέλεσμα υπερβολικής έκθεσης σε ακραίες (υψηλές ή χαμηλές) θερμοκρασίες ή από ερεθισμό λόγω υπερβολικής εφίδρωσης. Καθώς υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί πυροδοτικοί παράγοντες, πολλές φορές η ακριβής αιτία της κνίδωσης δεν μπορεί να καθοριστεί.
Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο κνίδωσης;
Τα άτομα που είναι γνωστό ότι έχουν αλλεργίες είναι πιο πιθανό να βιώσουν κνίδωση. Επίσης βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο κνίδωσης εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή ή αν ακούσια εκτίθεστε σε παράγοντες στους οποίους είστε αλλεργικοί, όπως τροφές ή γύρη. Εάν ασθενήσετε με λοίμωξη ή κάποια άλλη πάθηση, είστε πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση κνίδωσης.
Εμφάνιση
Πώς μοιάζει η κνίδωση;
Το πιο ορατό σύμπτωμα που σχετίζεται με την κνίδωση είναι τα εξανθήματα που εμφανίζονται στο δέρμα. Τα εξανθήματα αυτά μπορεί να είναι ερυθρά ή στο χρώμα του δέρματος. Επίσης, μπορεί να είναι μικρά και στρογγυλά σε σχήμα δακτυλίου ή μεγάλα και ακανόνιστου σχήματος. Τα εξανθήματα της κνίδωσης είναι κνησμώδη και τείνουν να εμφανίζονται σε συσσωματώματα στις περιοχές πάσχοντος δέρματος. Μπορούν να μεγαλώσουν, να αλλάξουν σχήμα και να εξαπλωθούν.
Η κνίδωση μπορεί να εξαφανιστεί ή να επανεμφανιστεί κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης. Τα εξανθήματα μπορεί να διαρκέσουν από μισή ώρα έως μία ημέρα. Επίσης, γίνονται άσπρα όταν ασκείται σε αυτά πίεση. Μερικές φορές, τα εξανθήματα της κνίδωσης αλλάζουν σχήμα ή ενώνονται και δημιουργούν μία μεγαλύτερη ανυψωμένη περιοχή.
Η κνίδωση μπορεί να εμφανιστεί σε μία πληθώρα περιοχών στο σώμα. Καλέστε το 166 ή αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα αν εμφανίσετε κνίδωση στο λαιμό ή τη γλώσσα ή αν έχετε δυσκολία στην αναπνοή σε συνδυασμό με την κνίδωση.
Τύποι
Ποιοι είναι οι τύποι κνίδωσης;
Αλλεργικές αντιδράσεις
Οι πιο κοινές αιτίες κνίδωσης είναι οι αλλεργικές αντιδράσεις. Αυτές προκαλούνται από οποιοδήποτε αλλεργιογόνο στο οποίο είστε ευαίσθητος/η, όπως:
- Τρόφιμα (ξηροί καρποί, γάλα, αυγά)
- Τρίχωμα ζώων
- Γύρη
- Σκόνη
- Τσιμπήματα εντόμων ή κεντριά
- Φάρμακα (κυρίως αντιβιοτικά, αντικαρκινικά φάρμακα και ιβουπροφαίνη)
Οι ήπιες περιπτώσεις κνίδωσης που προκαλούνται από αλλεργίες τυπικά αντιμετωπίζονται με μακροπρόθεσμη ή βραχυπρόθεσμη χρήση αντιαλλεργικών φαρμάκων και αποφυγή του αλλεργιογόνου.
Αναφυλαξία
Η αναφυλαξία είναι μία σοβαρή, απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση. Σε αυτή την περίπτωση, η κνίδωση συχνά συνοδεύεται από δυσκολία στην αναπνοή, ναυτία ή εμετό, έντονο οίδημα και ζάλη. Καλέστε αμέσως το 166 αν υποπτεύεστε αναφυλαξία.
Χρόνια κνίδωση
Η χρόνια κνίδωση είναι επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις κνίδωσης που δεν έχουν απαραίτητα μία εντοπισμένη αιτία. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από εξανθήματα κνίδωσης που εμφανίζονται διαρκώς και παρεμποδίζουν με κάποιο τρόπο την καθημερινότητά σας. Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, αυτά τα εξανθήματα διαρκούν μεταξύ έξι εβδομάδων και αρκετών μηνών ή ετών.
Μπορεί να υποπτευθείτε χρόνια κνίδωση αν έχετε εξανθήματα που δεν υποχωρούν μέσα σε έξι εβδομάδες. Παρόλο που δεν είναι απειλητικός για τη ζωή, αυτός ο τύπος κνίδωσης μπορεί να είναι δυσάρεστος και δύσκολος να αντιμετωπιστεί. Επιπλέον, δύναται να αποτελεί σύμπτωμα υποκείμενης ιατρικής πάθησης, όπως:
- Κοιλιοκάκης
- Λύκου
- Διαβήτη τύπου 1
- Ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Θυρεοειδικής νόσου
Δερματογραφία
Αυτός ο τύπος οξείας κνίδωσης θεωρείται ήπιος. Ο υπερβολικός ξεσμός ή η διαρκής πίεση στο δέρμα μπορεί να προκαλέσει δερματογραφία. Η δερματογραφία συνήθως υποχωρεί από μόνη της σύντομα χωρίς θεραπεία.
Επαγόμενη από τη θερμοκρασία κνίδωση
Μερικές φορές, οι αλλαγές στη θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσουν κνίδωση σε άτομα που είναι ευαίσθητα σε τέτοιες αλλαγές. Η επαγόμενη από το κρύο κνίδωση μπορεί να εκδηλωθεί λόγω κρύου καιρού ή έκθεσης σε παγωμένο αέρα, ενώ η θερμοκρασία του σώματος από τη φυσική δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει επαγόμενη από την άθληση κνίδωση. Η έκθεση στο ηλιακό φως ή το σολάριουμ μπορεί επίσης να δημιουργήσει ηλιακή κνίδωση σε κάποια άτομα.
Κνίδωση επαγόμενη από λοιμώξεις
Τόσο οι ιικές όσο και οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν κλείδωση. Κοινές βακτηριακές λοιμώξεις που προκαλούν λοίμωξη περιλαμβάνουν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα. Οι ιοί που προκαλούν λοιμώδη μονοπυρήνωση, ηπατίτιδα και κρυολογήματα επίσης συχνά προκαλούν κνίδωση.
Θεραπεία
Πώς αντιμετωπίζεται η κνίδωση;
Το πρώτο βήμα στη λήψη κατάλληλης θεραπείας είναι να εντοπίσετε εάν πραγματικά έχετε κνίδωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να καθορίσει αν έχετε κνίδωση από μία κλινική εξέταση. Επίσης, μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε εξετάσεις αίματος ή δερματικούς ελέγχους για να καθοριστεί τι προκαλεί την κνίδωση, ιδιαίτερα εάν αυτή είναι το αποτέλεσμα αλλεργικής αντίδρασης.
Μπορεί να μη χρειαστείτε συνταγογραφούμενα θεραπεία εάν βιώνετε ήπια περίπτωση κνίδωσης που δεν σχετίζεται με αλλεργίες ή άλλες παθήσεις της υγείας. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός θα σας προτείνει ανακούφιση:
- Λαμβάνοντας αντιισταμινικά, όπως διφαινυδραμίνη ή σετιριζίνη
- Αποφεύγοντας να ερεθίζετε την περιοχή
- Αποφεύγοντας τον πολύ ζεστό καιρό που μπορεί να επιδεινώσει την κνίδωση
- Κάνοντας ένα δροσερό μπάνιο με κολλοειδές βρώμης ή μαγειρική σόδα
Η αναφυλαξία αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα από γιατρό.
Πρόληψη
Πώς μπορεί να προληφθεί η κνίδωση;
Μικρές, απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής θα σας βοηθήσουν να αποτρέψετε την επανεμφάνιση της κνίδωσης στο μέλλον. Εάν έχετε αλλεργίες και γνωρίζετε ποιες ουσίες είναι πιθανό να προκαλούν αλλεργική αντίδραση, ο γιατρός θα σας προτείνει την αποφυγή της έκθεσης σε αυτούς τους παράγοντες. Η ανοσοθεραπεία ή ειδική απευαισθητοποίηση (εμβόλια για αλλεργίες) είναι μία άλλη επιλογή που θα μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης κνίδωσης ξανά.
Αποφύγετε περιοχές με έντονη υγρασία καθώς και τα περιοριστικά ρούχα αν είχατε πρόσφατα έξαρση κνίδωσης.
Έκβαση
Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση της κνίδωσης;
Παρόλο που η κνίδωση συνοδεύεται από κνησμό και η αίσθηση είναι δυσάρεστη, συνήθως τα εξανθήματα δεν είναι σοβαρά και υποχωρούν μέσα σε σύντομη χρονική περίοδο. Όμως, να θυμάστε ότι, καθώς κάποια εξανθήματα υποχωρούν, νέα μπορεί να εμφανιστούν.
Οι ήπιες περιπτώσεις κνίδωσης θεωρούνται αβλαβείς. Η κνίδωση μπορεί να είναι επικίνδυνη αν έχετε μία σοβαρή αλλεργική αντίδραση και οίδημα στο λαιμό. Η άμεση θεραπεία για μια σοβαρή περίπτωση κνίδωσης είναι εξαιρετικά σημαντική για μία ευοίωνη έκβαση.