Η ευεξία (wellness) είναι ένας όρος που ακούμε όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Δεν έχει μόνο να κάνει με την καλή σωματική κατάσταση, την υγεία γενικότερα ή την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, “η ευεξία είναι μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας, και όχι απλά η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας.”

Ας δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα τι ακριβώς σημαίνει αυτή η δημοφιλής λέξη που ακούμε από τα μέσα ενημέρωσης, τους influencers/celebrities, και τον περίγυρό μας.

Τι είναι η ευεξία

Με απλά λόγια, η ευεξία (ή αλλιώς wellness) είναι ένα προσωπικό ταξίδι – διαφορετικό για τον καθένα μας – προς την υγεία και την ψυχική ευημερία, που μας εξοπλίζει με τα κατάλληλα εργαλεία για να ανταπεξέλθουμε σε κάθε πρόκληση της ζωής.

Η ευεξία δεν αφορά μόνο τη σωματική υγεία, τη σωστή διατροφή ή την άσκηση. Ούτε είναι ένας στόχος τον οποίο όταν τον πετύχουμε επαναπαυόμαστε και σταματάμε την προσπάθεια. Ουσιαστικά, η προσπάθεια για ευεξία αποτελεί μια πιο ολιστική διαδικασία που επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής ενός ατόμου. Είναι μια δυναμική και διαρκής προσπάθεια να εξελίσσουμε τον εαυτό μας, να προσαρμόζουμε τις συνήθειές μας και να διεκδικούμε μια ποιοτική και ικανοποιητική ζωή με υγεία, ευτυχία και ευημερία.

Η ευεξία δεν έχει να κάνει με την ηλικία, τη σωματική διάπλαση, ή την εμφάνισή μας, αλλά επηρεάζει το πώς αισθανόμαστε και πώς αλληλεπιδράμε με τους γύρω μας σε όλες τις πτυχές της ζωής, προσωπικές, οικογενειακές, και επαγγελματικές.

Συχνά ο όρος “ευεξία” εμφανίζεται δίπλα στον όρο “υγεία” (θα έχεις δει σίγουρα κάπου το “health & wellness), όμως έχουν σημαντικές διαφορές. Η βασική διαφορά μεταξύ υγείας και ευεξίας είναι ότι η υγεία είναι ο στόχος και η ευεξία αποτελεί την ενεργή διαδικασία για να πετύχουμε τον στόχο. Καθώς η ευεξία επηρεάζει τη γενική κατάσταση της υγείας μας και όλες οι διαστάσεις της είναι αλληλένδετες, δεν μπορούμε να έχουμε πραγματικά καλή υγεία αν δεν κατακτήσουμε πρώτα την ευεξία. Η ευεξία έχει χαρακτήρα ενεργητικό και προληπτικό και εμπνέει την ατομική ευθύνη για υγιεινό τρόπο ζωής.

Οι διαστάσεις της ευεξίας (wellness)

Όπως ήδη αναφέραμε, το wellness δεν αφορά μόνο τη σωματική ή ψυχική υγεία, αλλά επηρεάζει και επηρεάζεται από όλες τις πτυχές της ζωής μας. Έτσι η ευεξία έχει οκτώ διαστάσεις που αντιστοιχούν σε σημαντικές παραμέτρους της ζωής ενός ατόμου. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

• Σωματική ευεξία: αναφέρεται στην διατήρηση ενός υγιούς σώματος. Την αποκτάμε μέσα από άσκηση, καλή διατροφή, επαρκή ύπνο και φροντίδα της υγείας μας.
• Ψυχική ευεξία: η κατανόηση των συναισθημάτων και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του στρες. Την αποκτάμε μειώνοντας το στρες, δίνοντας προσοχή στον εαυτό μας, με χαλαρωση και με την καλλιέργεια εργαλείων για την συναισθηματική ωριμότητα.
• Κοινωνική ευεξία: η δημιουργία ενός δικτύου υποστήριξης και η αποτελεσματική επίδοση των κοινωνικών ρόλων. Αφορά στη δημιουργία ικανοποιητικών διαπροσωπικών σχέσεων σε προσωπικό/ρομαντικό αλλά και επαγγελματικό/ακαδημαϊκό επίπεδο.
• Πνευματική ευεξία: η δημιουργία αξιών που συνεισφέρουν στην αναζήτηση σκοπού για τη ζωή. Η πνευματικότητα εκφράζεται με πολλούς τρόπους, ένας εκ των οποίων είναι η θρησκεία.
• Επαγγελματική ευεξία: η θετική αντιμετώπιση της επαγγελματικής ζωής και η εκτίμηση των συνεισφορών στην εργασία. Η διάσταση αυτή εστιάζει στο πώς η εργασία μπορεί να προσφέρει ευχαρίστηση και να εμπλουτίσει τη ζωή.
• Οικονομική ευεξία: η επιτυχημένη διαχείριση των οικονομικών. Η διαδικασία του να μάθει κανείς πώς να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα χρήματα, καθώς η έλλειψή τους επηρεάζει την υγεία αλλά και πολλές άλλες πτυχές της ζωής.

Αν διάβασες μέχρι εδώ, θα έχεις σίγουρα καταλάβει ότι η ευεξία είναι σημαντική υπόθεση και απαιτεί μία ολιστική προσέγγιση διατήρησης καλής υγείας, φυσικής κατάστασης και ψυχολογίας, ατομικά αλλά και συλλογικά.

Ανάμεσα στους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για την υγεία βρίσκουμε το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, τη χρήση παράνομων ουσιών, τη μη-υγιεινή διατροφή, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και την παχυσαρκία. Οι παράγοντες αυτοί συνεισφέρουν σημαντικά στην πιθανότητα εκδήλωσης κάποιας χρόνιας πάθησης, η οποία μπορεί να επιφέρει και τον θάνατο αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Είναι σημαντικό λοιπόν να διεκδικούμε την ευεξία. Αλλά πώς μπορείς να την εντάξεις στην καθημερινή σου ζωή, να αλλάξεις συνήθειες και να υιοθετήσεις έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής;

Πώς να αποκτήσεις ευεξία

Μπορεί να σου φαίνεται δύσκολο, σε μια ήδη πιεσμένη καθημερινότητα, να αφιερώσεις χρόνο για τον εαυτό σου και να μπεις στη μακροχρόνια διαδικασία να αλλάξεις τις συνήθειές σου. Όμως αξίζει τον κόπο και μπορείς να το κάνεις με τους δικούς σου όρους. Δες παρακάτω μερικούς τρόπους με τους οποίους μπορείς να διεκδικήσεις την ευεξία, να προσαρμόσεις την καθημερινή σου ζωή και να πετύχεις καλή σωματική και ψυχική υγεία.

Καλή διατροφή

Το τι τρόφιμα επιλέγεις να καταναλώνεις είναι κάτι που έχει μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία, σε μακροχρόνιο επίπεδο. Δεν χρειάζεται να πεινάσεις ή να στερηθείς τρόφιμα που αγαπάς για να αποκτήσεις ευεξία, αλλά είναι σημαντικό να ενημερώνεσαι για την καλή διατροφή, να επιλέγεις τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες και να αποφεύγεις τις υπερβολές.

Η μείωση της κατανάλωσης του κόκκινου κρέατος και των ζωικών λιπαρών, η αύξηση κατανάλωσης δημητριακών ολικής άλεσης, λαχανικών και φρούτων, καθώς και η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού με νερό μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για μια πιο υγιεινή διατροφή.  Όπως, για τις τροφές που μπορείς να καταναλώσεις το βράδυ, τη διατροφή που μπορείς να έχεις όταν πηγαίνεις στο γραφείο, τους σωστούς συνδυασμούς τροφίμων που θα μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπο των θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό σου καθώς και το πως μπορείς να αγοράζεις σωστά τρόφιμα στο σούπερ μάρκετ.

Μείωση καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ

Ίσως η πιο σημαντική απόφαση που μπορείς να πάρεις για την υγεία σου να είναι η διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα οδηγεί σε πολλές παθήσεις και είναι υπεύθυνο για εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο, ενώ στη χώρα μας πεθαίνουν κάθε χρόνο από το κάπνισμα πάνω από 19.000 άτομα.

Αντίστοιχα και για το αλκοόλ, η υπέρμετρη κατανάλωσή του μπορεί να οδηγήσει σε παθήσεις του ήπατος, καρκίνο, καθώς και τροχαία ατυχήματα, βία, και αυτοκτονία. Τα στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ανησυχητικά, καθώς φαίνεται ότι οι θάνατοι από αλκοόλ έχουν διπλασιαστεί τις τελευταίες δεκαετίες

Συχνή και συστηματική άσκηση

Σε συνδυασμό με την καλή διατροφή, η άσκηση είναι ένας ακόμα πολύ σημαντικός παράγοντας που οδηγεί σε καλή υγεία και ευεξία, τόσο σε σωματικό, όσο και σε ψυχικό επίπεδο. Ανάλογα με την ηλικία και τη σωματική σου κατάσταση, μπορείς να ξεκινήσεις με μια ήπια μορφή άσκησης όπως είναι το περπάτημα ή η γιόγκα και να αυξήσεις σιγά σιγά τον ρυθμό και τις αντοχές σου.

Η άσκηση έχει πολλά οφέλη, όσο κι αν μας φαίνεται κουραστική ή ότι δεν έχουμε χρόνο να την εντάξουμε στη ζωή μας.

Η συστηματική άσκηση προλαμβάνει μεταξύ άλλων τις καρδιαγγειακές παθήσεις, την υπέρταση και τον διαβήτη, βοηθά στην κατάθλιψη και το άγχος, βελτιώνει τον ύπνο, μειώνει την κόπωση, και πολλά άλλα.

Επαρκής και ποιοτικός ύπνος

Η έλλειψη ύπνου δεν δημιουργεί μόνο κόπωση και κακή διάθεση, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει επιπτώσεις και στην υγεία μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται γύρω στις 6 με 8 ώρες ύπνου κάθε νύχτα και ο ύπνος βοηθά στη θεραπεία και την αποκατάσταση. Η άσκηση και η διατροφή είναι σημαντικοί παράγοντες για καλό ύπνο. Επίσης σου προτείνουμε να μην καταναλώνεις καφέ αργά στην ημέρα και να μην κοιτάς οθόνες ακριβώς πριν τον ύπνο.

Προσωπική ισορροπία

Η φροντίδα της ψυχής είναι το ίδιο σημαντική με τη φροντίδα του σώματος. Και ενώ ένας πόνος στο σώμα ή τα παραπάνω κιλά είναι μία ένδειξη μη σωστής υγείας και ισορροπίας, τα τραύματα της ψυχής δεν φαίνονται τόσο εύκολα με αποτέλεσμα να τα αγνοούμε και έτσι να βιώνουμε μία δύσκολη καθημερινότητα.

Η ψυχική μας υγεία είναι τόσο σημαντική που στις 13 Ιουνίου 2008, τα Κράτη Μέλη  της Ευρωπαϊκής Ένωσης  υπέγραψαν Σύμφωνο για την Ψυχική Υγεία και Ευεξία, αναγνωρίζοντας την σημασία της στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών της Ένωσης, εκτιμώντας ότι 50 εκατομμύρια εξ αυτών πάσχουν από κάποιου είδους ψυχική διαταραχή, με την κατάθλιψη να αποτελεί το πιο διαδεδομένο ψυχικό νόσημα.

Φροντίζω την ψυχή μου και διατηρώ την προσωπική μου ισορροπία σημαίνει μαθαίνω να αντιμετωπίζω και να διαχειρίζομαι καταστάσεις που προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα.

Ετήσιο check up και πρόληψη στην υγεία

Η πρόληψη παίζει μεγάλο ρόλο στην καλή υγεία. Πολλές παθήσεις ξεκινούν χωρίς συμπτώματα ή μπορούν να αντιμετωπιστούν έγκαιρα απλά με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή με πολύ λιγότερο επεμβατικές μεθόδους σε σχέση με το αν αφεθούν να προχωρήσουν. Γι’αυτό τον λόγο είναι σημαντικό να επισκέπτεσαι τον γιατρό σου τακτικά και να κάνεις ετήσιο check up.

Το φύλο και η ηλικία ορίζει το εύρος των εξετάσεων του ετήσιου προληπτικού ελέγχου, αλλά ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε:

• Για τους άνδρες, προβλέπεται εξέταση αίματος και ούρων, καρδιολογικές εξετάσεις, εξέταση όρασης και ακοής, κολονοσκόπηση (κάθε μερικά χρόνια), εξέταση προστάτη, κ.α.
• Για τις γυναίκες, προβλέπεται εξέταση αίματος και ούρων, καρδιολογικές εξετάσεις, εξέταση όρασης και ακοής, κολονοσκόπηση (κάθε μερικά χρόνια), τεστ ΠΑΠ και μαστογραφία.

Η εφαρμογή Walk to Win

Η εφαρμογή αυτή αποτελεί έναν χρηστικό και εύκολο τρόπο για να καταγράφεις τα βήματα που κάνεις κάθε μέρα. Μέσα από το κινητό τηλέφωνο που σχεδόν πάντα έχεις μαζί σου, μπορείς να παρακολουθείς τη σωματική σου δραστηριότητα μέσω του περπατήματος, και να βρίσκεις τρόπους για να αυξάνεις τα βήματά σου με στόχο να αποκτήσεις καλύτερη φυσική κατάσταση και να κερδίσεις δώρα.