Η άσκηση μεταβάλλει τη δομή του εγκεφάλου. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν πολλές μελέτες που έδειξαν ότι η άσκηση πυροδοτεί τη δημιουργία νέων εγκεφαλικών κυττάρων και άλλες μεταβολές. Σήμερα, ωστόσο, αποδεικνύεται ότι και η έλλειψη δραστηριότητας μπορεί να αλλάξει την εγκεφαλική δομή. Η σχετική μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, υποδεικνύει ότι η «καθιστική ζωή» μεταβάλλει το σχήμα κάποιων νευρώνων κατά τρόπο ώστε τελικά να επηρεάζεται ακόμα και η καρδιά. Τα ευρήματα αυτά μπορεί να μας βοηθήσουν να εξηγήσουμε γιατί η καθιστική ζωή είναι καταστροφική για την υγεία μας.
Τα τελευταία χρόνια οι ειδικοί έχουν καταλήξει ότι ο εγκέφαλος διατηρεί την πλαστικότητά του και την ικανότητα να μεταβάλλεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Οπως φαίνεται, η σωματική άσκηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό.
Σε μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση The Journal of Comparative Neurology, επιστήμονες της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Ουέιν Στέιτ μελέτησαν δώδεκα ποντίκια. Τα μισά τα τοποθέτησαν σε κλουβιά με τροχούς και τα άφησαν να τρέχουν κατά βούληση, διανύοντας περί τα τρία χιλιόμετρα ημερησίως. Τα υπόλοιπα πειραματόζωα τοποθετήθηκαν σε κλουβιά χωρίς τροχούς και έτσι εξαναγκάστηκαν σε καθιστική ζωή.
Τρεις μήνες μετά την έναρξη της μελέτης εγχύθηκε σε όλα τα ποντίκια μία ειδική χρωστική προκειμένου οι επιστήμονες να δουν ορισμένους νευρώνες στον εγκέφαλό τους, στην περιοχή που ελέγχει την αναπνοή και άλλες δραστηριότητες κομβικές για την ύπαρξη.
Πρόκειται για την περιοχή που διευθύνει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα του οργανισμού, το οποίο ανάμεσα σε άλλα ελέγχει και την αρτηριακή πίεση λεπτό το λεπτό, ρυθμίζοντας τη σύσφιγξη των αιμοφόρων αγγείων. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος συμβάλλει στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων καθώς διεγείρει τα αιμοφόρα αγγεία να συσφίγγονται υπερβολικά πολύ, υπερβολικά λίγο ή υπερβολικά συχνά, οδηγώντας σε υπέρταση και καρδιαγγειακές βλάβες. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ανταποκρίνεται λανθασμένα και επικίνδυνα αν λαμβάνει μπερδεμένα μηνύματα από τους νευρώνες της περιοχής που εξετάστηκε.
Οπως διαπιστώθηκε, υπήρχαν σημαντικές διαφορές στο σχήμα των νευρώνων στα ζώα που παρέμεναν αδρανή και σε αυτά που γυμνάζονταν. Οι νευρώνες των ζώων που ασκούνταν δρούσαν φυσιολογικά και διατηρούσαν το σχήμα που είχαν στην αρχή της έρευνας. Αντιθέτως, στα ζώα που έμεναν αδρανή, οι νευρώνες είχαν αποκτήσει διακλαδώσεις, γεγονός που τα έκανε πιο ευαίσθητα στα ερεθίσματα και πιο επιρρεπή να στέλνουν μπερδεμένα μηνύματα στο νευρικό σύστημα. Στην πραγματικότητα οι νευρώνες είχαν μεταβληθεί κατά τρόπο που έκανε πιθανότερο να υπερδιεγείρουν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα προκαλώντας υπέρταση και καρδιαγγειακά προβλήματα.
