Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι μια κατάσταση που επηρεάζει τα επίπεδα ορμονών μιας γυναίκας που βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία. Το όνομα του συνδρόμου προέρχεται από τη χαρακτηριστική εικόνα των ωοθηκών στις περισσότερες γυναίκες με το σύνδρομο. Η εικόνα αυτή είναι διογκωμένες ωοθήκες με πολλαπλές, μικρές κύστεις, που βρίσκονται περιφεριακά.

 Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) δεν είναι ένα νέο σύνδρομο, ο Ιταλός γιατρός Antonio Vallisneri το περιέγραψε για πρώτη φορά τα συμπτώματά του το 1721 .

 Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι επηρεάζει 116 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως από το 2010 (3,4% των γυναικών). Μια άλλη εκτίμηση δείχνει ότι το 7% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας επηρεάζεται. Μια άλλη μελέτη που χρησιμοποίησε τα κριτήρια του Ρότερνταμ διαπίστωσε ότι περίπου το 18% των γυναικών είχαν PCOS και ότι το 70% από αυτές ήταν προηγουμένως αδιάγνωστες.

Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση του συνδρόμου, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα πρέπει να ισχύουν δύο από τα τρία παρακάτω κριτήρια:

• Υπερηχογραφικά τεκμηριωμένη εικόνα πολυκυστικής ωοθήκης: πολλές (πάνω από 10-12) μικρές κύστεις (διαμέτρου συνήθως μέχρι 8 mm) στην περιφέρεια της ωοθήκης, όπως οι χάντρες ενός μαργαριταρένιου κολιέ
• Διαταραχές εμμηνορρυσίας με ασταθή ή εντελώς απούσα περίοδο, ενδεικτική ότι δεν συμβαίνει ωοθυλακιορρηξία ή ότι αυτή επέρχεται 2-3 φορές το χρόνο
• Κλινικά εμφανής ή βιοχημικά τεκμηριωμένη (με εξετάσεις αίματος) υπερανδρογοναιμία: υψηλά επίπεδα ανδρογόνων (πχ τεστοστερόνης) που προκαλούν ακμή, υπερτρίχωση προσώπου, θώρακα, κοιλιάς, μηρών

 Οι γυναίκες με PCOS παράγουν υψηλότερες από τις κανονικές ποσότητες ανδρικών ορμονών. Αυτή η ορμονική ανισορροπία αναγκάζει το σώμα τους να παραλείπει τις περιόδους εμμήνου ρύσεως,  καθιστά πιο δύσκολο να μείνουν έγκυες.

 Το PCOS μπορει να προκαλεσει επίσης τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα και φαλάκρα και μπορεί να συμβάλει σε μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας όπως ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις.

 Τα αντισυλληπτικά χάπια και τα φάρμακα για τον διαβήτη (τα οποία καταπολεμούν την αντίσταση στην ινσουλίνη, ένα σύμπτωμα PCOS) μπορούν να βοηθήσουν στη διόρθωση της ορμονικής ανισορροπίας και στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Αιτιολογία του Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών

 Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) είναι μια από τις πιο συχνές ενδοκρινολογικές διαταραχές στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας τους (ηλικίες 15 έως 44 ετών). Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) αποτελεί μια πολύπλοκη, ετερογενής διαταραχή αβέβαιης αιτιολογίας, που επηρεάζει τις ωοθήκες μιας γυναίκας, τα αναπαραγωγικά όργανα που παράγουν οιστρογόνα, προγεστερόνη, ανδρογόνα και τις ορμόνες που ρυθμίζουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο. 

 Οι ωοθήκες απελευθερώνουν ωάρια για να γονιμοποιηθούν από το σπέρμα ενός άνδρα. Η απελευθέρωση ενός ωαρίου κάθε μήνα ονομάζεται ωορρηξία.

 Η ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) και η ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH), που παράγονται στην υπόφυση, ελέγχουν την ωορρηξία.

 Η FSH διεγείρει την ωοθήκη για να παράγει ένα ωοθυλάκιο – έναν σάκο που περιέχει ένα ωάριο – και στη συνέχεια η LH ενεργοποιεί την ωοθήκη να απελευθερώσει ένα ώριμο ωάριο.

 Στο PCOS, πολλοί μικροί, γεμάτοι με υγρό σάκοι αναπτύσσονται μέσα στις ωοθήκες. Η λέξη «πολυκυστικό» σημαίνει «πολλές κύστεις».

Οι γυναίκες με το σύνδρομο έχουν αυτό που ονομάζουμε ‘’αντοχή στην ινσουλίνη’’. Αυτό σημαίνει πως τα κύτταρα του σώματός τους είναι ανθεκτικά στα φυσιολογικά επίπεδα ινσουλίνης. Κατά συνέπεια η παραγωγή ινσουλίνης αυξάνεται κάνοντας τις ωοθήκες να παράγουν περισσότερη τεστοστερόνη. Η αύξηση τεστοστερόνης και ινσουλίνης επεμβαίνει στην ωρίμανση των ωοθυλακίων.

Αυτοί οι σάκοι είναι στην πραγματικότητα ωοθυλάκια, καθένας από τα οποία περιέχει ένα ανώριμο ωάριο. Τα ωάρια δεν ωριμάζουν ποτέ αρκετά για να πυροδοτήσουν την ωορρηξία.

 Η έλλειψη ωορρηξίας μεταβάλλει τα επίπεδα των οιστρογόνων, της προγεστερόνης, της FSH και της LH. Τα επίπεδα προγεστερόνης είναι χαμηλότερα από το συνηθισμένο, ενώ τα επίπεδα ανδρογόνων είναι υψηλότερα από το συνηθισμένο.

 Οι επιπλέον ανδρικές ορμόνες διαταράσσουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο, έτσι οι γυναίκες με PCOS έχουν λιγότερες περιόδους από το συνηθισμένο.

Τι προκαλεί το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών

Οι γιατροί δεν γνωρίζουν ακριβώς τι προκαλεί το PCOS. Πιστεύουν ότι τα υψηλά επίπεδα ανδρικών ορμονών εμποδίζουν τις ωοθήκες να παράγουν ορμόνες και να κάνουν φυσιολογικά ωάρια.
Τα γονίδια, η αντίσταση στην ινσουλίνη και η φλεγμονή έχουν συνδεθεί με την υπερβολική παραγωγή ανδρογόνων.

• Γονίδια: Μελέτες δείχνουν ότι το PCOS εμφανίζεται σε οικογένειες μητέρα κόρες εγκονές. Είναι πιο πιθανό πολλά γονίδια συμβάλλουν στην πάθηση.
• Αντίσταση στην ινσουλίνη: Έως και το 70 τοις εκατό των γυναικών με PCOS έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη, που σημαίνει ότι τα κύτταρά τους δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν σωστά την ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγει το πάγκρεας για να βοηθήσει το σώμα να χρησιμοποιήσει τη ζάχαρη από τα τρόφιμα για ενέργεια. Όταν τα κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν σωστά την ινσουλίνη, η ζήτηση του σώματος για ινσουλίνη αυξάνεται. Το πάγκρεας παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να αντισταθμίσει. Η επιπλέον ινσουλίνη ενεργοποιεί τις ωοθήκες να παράγουν περισσότερες ανδρικές ορμόνες. Η παχυσαρκία είναι μια κύρια αιτία αντίστασης στην ινσουλίνη. Τόσο η παχυσαρκία όσο και η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2.
  
• Φλεγμονή: Οι γυναίκες με PCOS έχουν συχνά αυξημένα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα τους. Το υπερβολικό βάρος μπορεί επίσης να συμβάλει στη φλεγμονή. Μελέτες έχουν συνδέσει την υπερβολική φλεγμονή με υψηλότερα επίπεδα ανδρογόνων.

Συνήθη συμπτώματα PCOS

Μερικές γυναίκες αρχίζουν να βλέπουν συμπτώματα περίπου τον ίδιο χρόνο με την πρώτη τους περίοδο. Άλλοι ανακαλύπτουν ότι έχουν PCOS μόνο αφού έχουν πάρει πολύ βάρος ή είχαν πρόβλημα να μείνουν έγκυες.

Τα πιο κοινά συμπτώματα PCOS είναι:

• Ακανόνιστες περιόδους: Η έλλειψη ωορρηξίας εμποδίζει την απόρριψη του επενδιμενου ιστού της μήτρας (ενδομήτριο) με αιμορραγίατης. Ορισμένες γυναίκες με PCOS έχουν λιγότερες από οκτώ περιόδους το χρόνο ή καθόλου.
• Βαριά αιμορραγία: Η επένδυση της μήτρας συσσωρεύεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, επομένως όταν έρχεται η περίοδος η αιμορραγία μπορεί να είναι πιο βαριές από την κανονική.
• Ανάπτυξη τριχοφυίας: Περισσότερο από το 70 τοις εκατό των γυναικών με αυτό το σύνδρομο αναπτύσσουν τρίχες στο πρόσωπο και το σώμα τους – συμπεριλαμβανομένης της πλάτης, της κοιλιάς και του στήθους.
• Ακμή: Οι ανδρικές ορμόνες μπορούν να κάνουν το δέρμα πιο λιπαρό από το συνηθισμένο και να προκαλέσουν εξάρσεις σε περιοχές όπως το πρόσωπο, το στήθος και το άνω μέρος της πλάτης.
• Αύξηση βάρους: Έως και το 80 τοις εκατό των γυναικών με PCOS είναι υπέρβαρες ή έχουν παχυσαρκία .
• Ανδρική φαλάκρα: Τα μαλλιά στο τριχωτό της κεφαλής γίνονται πιο λεπτά και μπορεί να πέσουν.
• Σκούραση του δέρματος: Οι σκουρόχρωμες κηλίδες του δέρματος μπορεί να σχηματιστούν σε πτυχές του σώματος όπως αυτές στον λαιμό, στη βουβωνική χώρα και κάτω από το στήθος.
• Πονοκέφαλοι: Οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους σε ορισμένες γυναίκες.

Επιπλοκές

Γυναίκες με PCOS διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη διότι ο οργανισμός τους εμφανίζει αντίσταση στην ινσουλίνη. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται σε περιπτώσεις παχυσαρκίας, όπου ανέρχεται σε 11%. Άλλες επιπτώσεις του συνδρόμου είναι: αυξημένος κίνδυνος υπέρτασης, αύξησης των λιπιδίων στο αίμα (δυσλιπιδαιμία) και καρδιαγγειακής νόσου στο μέλλον. Στις γυναίκες που έχουν μεγάλα διαστήματα χωρίς περίοδο είναι απαραίτητη η τακτική υπερηχογραφική εκτίμηση του ενδομητρίου, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης κακοήθειας.

Άλλες επιπλοκές Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών

Υπογονιμότητα

Για να μείνετε έγκυος, πρέπει να έχετε ωορρηξία. Οι γυναίκες που δεν έχουν τακτική ωορρηξία δεν απελευθερώνουν τόσα ωάρια για γονιμοποίηση. Το PCOS είναι μία από τις κύριες αιτίες υπογονιμότητας στις γυναίκες.

Μεταβολικό σύνδρομο

Έως και το 80% των γυναικών με PCOS είναι υπέρβαρες ή έχουν παχυσαρκία.

Τόσο η παχυσαρκία όσο και το PCOS αυξάνουν τον κίνδυνο για:

• Υψηλό σάκχαρο στο αίμα
• Υψηλή πίεση του αίματος
• Χαμηλή «καλή» χοληστερόλη HDL
• Υψηλή «κακή» χοληστερόλη LDL

Μαζί, αυτοί οι παράγοντες ονομάζονται μεταβολικό σύνδρομο και αυξάνουν τον κίνδυνο για:

• Καρδιακή ασθένεια
• Διαβήτης
• Εγκεφαλικό

Απνοια ύπνου

Αυτή η κατάσταση προκαλεί επαναλαμβανόμενες παύσεις στην αναπνοή κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι οποίες διακόπτουν τον ύπνο. Η άπνοια είναι πιο συχνή σε γυναίκες που είναι υπέρβαρες — ειδικά εάν έχουν επίσης PCOS. Ο κίνδυνος για άπνοια είναι 5 έως 10 φορές υψηλότερος σε γυναίκες που έχουν παχυσαρκία και PCOS σε σχέση με εκείνες χωρίς PCOS.

Καρκίνος του ενδομητρίου

 Κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας, η επένδυση της μήτρας απορρίπτεται. Εάν δεν έχετε ωορρηξία κάθε μήνα, η επένδυση μπορεί να συσσωρευτεί.

Μια παχύρρευστη επένδυση της μήτρας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του ενδομητρίου (15).

Κατάθλιψη

Τόσο οι ορμονικές αλλαγές όσο και τα συμπτώματα όπως η ανεπιθύμητη τριχοφυΐα μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τα συναισθήματά μιας γυναίκας. Πολλές γυναίκες με PCOS εμφανίζουν τελικά κατάθλιψη και χρόνιο άγχος.

Πότε να δείτε γιατρό σου

Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν:

• Έχετε χάσει περιόδους και δεν είστε έγκυος.
• Έχετε συμπτώματα PCOS, όπως τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα σας.
• Προσπαθείτε να μείνετε έγκυος για περισσότερους από 12 μήνες αλλά δεν τα καταφέρατε.
• Έχετε συμπτώματα διαβήτη, όπως υπερβολική δίψα ή πείνα, θολή όραση ή ανεξήγητη απώλεια βάρους.

Εάν οι περίοδοι σας είναι ήδη ακανόνιστες ή απουσιάζουν και προσπαθείτε να μείνετε έγκυος, μην περιμένετε 12 μήνες για να δείτε έναν ειδικό για αξιολόγηση (27).

Επίσης, να έχετε κατά νου ότι  δεν επιθυμείτε να μείνετε έγκυος, η ακανόνιστη ή η απουσία περιόδου δεν είναι από μόνες τους μέτρο αντισύλληψη. Μπορεί να μείνετε έγκυος ακόμα και κάτω από αυτές τις συνθήκες. Είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη σε αυτή την περίπτωση ακόμα και αν έχετε PCOS.

Εάν έχετε PCOS, προγραμματίστε τακτικές επισκέψεις με τον γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψής σας. Θα χρειαστείτε τακτικές εξετάσεις για να ελέγξετε για διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες πιθανές επιπλοκές.

Φυσική θεραπεία και θεραπεία με φάρμακα για τις πολυκυστικές ωοθήκες

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν αντιμετωπίζεται οριστικά, ωστόσο τα συμπτώματα μπορούν να γίνουν διαχειρίσιμα. Η θεραπεία που ακολουθείται κάθε φορά εξαρτάται από τα συμπτώματα που εμφανίζονται και από το στόχο. Η θεραπεία σε γενικές γραμμές εστιάζει στη ρύθμιση του κύκλου και στη διόρθωση τυχόν προβλήματος.

Αρχικώς, συνιστάται στην ασθενή να αλλάξει τις διατροφικές της συνήθειες και να εντάξει την άσκηση στην καθημερινότητά της. Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες με αυξημένο σωματικό βάρος παρουσιάζουν συχνότερα σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή και πιο έντονα συμπτώματα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να μειώσουν το βάρος τους.

Οι διαιτητικές αλλαγές που προτείνονται εστιάζουν στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, άπαχου κρέατος, ψαριών και κοτόπουλου. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να ενυδατώνεις πολύ τον οργανισμό σου πίνοντας τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό την ημέρα. Συνιστάται να αποφεύγεις τους πολλούς υδατάνθρακες (λευκό ψωμί, ζάχαρη, γλυκά).

Φαρμακευτικές αγωγές

Η φαρμακευτικές αγωγές  περιλαμβάνη τα αντισυλληπτικά χάπια και άλλα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου και στη θεραπεία των συμπτωμάτων του PCOS όπως η τριχοφυΐα και η ακμή.

Αντισύλληψη

Η χρησιμοποίηση αντισυλληπτικών φαίνεται ότι είναι ένας πολύ καλός τρόπος να προσεγγίσουμε θεραπευτικά το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών. Και αυτό γιατί τα αντισυλληπτικά:

Πρώτον ρυθμίζουν τον κύκλο της κοπέλας έτσι όπως τον θέλει η ίδια. Δεύτερον καταστέλλουν την ωοθηκική λειτουργία σε όσο χρονικό διάστημα τα δίνουμε, μειώνοντας την παραγωγή ανδρογόνων, άρα μειώνοντας και την υπερανδρογοναιμία. Τρίτον μειώνοντας την παραγωγή ανδρογόνων μειώνουν την ακμή και την τριχοφυΐα, αυξάνουν δε ταυτόχρονα την SHBG (Sex Hormone Binding Globulin) την σφαιρίνη η οποία δεσμεύει τα ανδρογόνα. Και τέταρτον και σημαντικότερο έχοντας προγεστερόνη μέσα τους, προστατεύουν το ενδομήτριο.

Ως αντισυλληπτικά δισκία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε απλά αντισυλληπτικά δισκία και ονομάζουμε απλά αυτά που έχουν κλασσικές προγεστερονοειδείς ουσίες και οιστρογόνο. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αντισυλληπτικά δισκία που στη θέση της προγεστερόνης να έχουν ένα προγεστερονοειδές με αντιανδρογόνο δράση. Ο νεότερος εκπρόσωπος στην ομάδα της φαρμακευτικής αντιμετώπισης των πολυκυστικών ωοθηκών είναι η ντροσπιρενόνη.

Λόγω μικρής πιθανότητας για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, η χορήγησή τους δεν συνίσταται πέραν των 6 μηνών εφόσον υπάρχει βελτίωση των συμπτωμάτων. Ο κίνδυνος παρενεργειών πρέπει να εξατομικευθεί για κάθε γυναίκα ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υπόλοιπες παραμέτρους της νόσου.

Για τις γυναίκες επομένως που δεν επιθυμούν να τεκνοποιήσουν, τα ορμονικά αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να ρυθμίσουν την περίοδο, να μειώσουν τα επίπεδα των ανδρικών ορμονών και να βοηθήσουν να καθαρίσει η ακμή. Πρέπει όμως να τονισθεί ότι τα ορμονικά σκευάσματα δεν θεραπεύουν το σύνδρομο. Η περίοδος θα ξαναγίνει άστατη αν σταματήσει η χορήγηση του δισκίου.

Μετφορμίνη

Η μετφορμίνη είναι ένα φαρμακευτικό σκεύασμα που αυξάνει την ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη, μειώνει τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα και εμμέσως ελαττώνει τα αυξημένα επίπεδα των ανδρογόνων. Επίσης μειώνει τη χοληστερόλη και βελτιώνει τον μεταβολισμό. Η θεραπεία με μετφορμίνη διεγείρει την ωορρηξία σε περίπου 45% των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Πρέπει να συνταγογραφείται μόνο σε γυναίκες με δείκτη μάζας σώματος (BMI) λιγότερο από 30. Ένας μικρός αριθμός ασθενών που λαμβάνουν μετφορμίνη θα παραπονεθούν για ναυτία, απώλεια της όρεξης, διάρροια, κοιλιακό φούσκωμα ή μια μεταλλική γεύση, γι’ αυτό συνίσταται η λήψη της να γίνεται μαζί με το κυρίως γεύμα, και ξεκινώντας από μικρή δόση, η οποία στη συνέχεια αυξάνεται σταδιακά.

Αντιμετώπιση υπογονιμότητας

Η αντιμετώπιση της διαταραχής της ωοθυλακιορρηξίας γίνεται αρχικά με χορήγηση κιτρικής κλομιφαίνης για έξι κύκλους. Πρόκειται για ένα συνθετικό ανάλογο των οιστρογόνων που δρα παραπλανώντας τον οργανισμό ότι τα επίπεδα οιστρογόνων είναι χαμηλά. Ως απάντηση, ο οργανισμός παράγει όλες τις ορμόνες που χρειάζονται για την ανάπτυξη των ωοθυλακίων. Διεγείρει την υπόφυση για να απελευθερώσει ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH) και ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH), τις ορμόνες που είναι απαραίτητες για την ωοθυλακιορρηξία. Η κλομιφαίνη λαμβάνεται από το στόμα σε μορφή δισκίου για χρονικό διάστημα πέντε ημερών, ξεκινώντας από την ημέρα 2-6 του κύκλου (η ημέρα 1 είναι η πρώτη ημέρα εμμηνορρυσίας).

Ο πρώτος κύκλος θεραπείας με κιτρική κλομιφαίνη πρέπει να παρακολουθείται μέσω υπέρηχου για να επιβεβαιωθεί η ωοθηκική απάντηση στη θεραπεία. Αν παρατηρηθεί ανάπτυξη πάνω από 2 ωοθυλακίων τότε ο κύκλος πρέπει να εγκαταλείπεται για να αποφευχθεί η πιθανότητα πολύδυμης κύησης η οποία στην αντιμετώπιση με κλομιφαίνη φτάνει το 10%. Η κλομιφαίνη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για πάνω από 9-12 μήνες καθώς τα οφέλη πρέπει να αντισταθμιστούν με το μικρό κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών που μπορεί να προκληθεί σε παρατεταμένη χρήση. Επίσης η κλομιφαίνη δεν πρέπει να χορηγείται σε γυναίκες με τακτικούς ωοθυλακιορρηκτικούς κύκλους.

Με τη χορήγηση κλομιφαίνης επιτυγχάνεται ωοθυλακιορρηξία στο 80% των περιπτώσεων και εγκυμοσύνες στο 60-70%. Το 75% περίπου των κυήσεων λαμβάνουν χώρα μέσα στους τρεις πρώτους κύκλους θεραπείας. Το ποσοστό των κυήσεων ανά κύκλο ωοθυλακιορρηξίας κυμαίνεται γύρω στο 15%.

Μερικές γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν παρουσιάζουν ωοθυλακιορρηξία με τη χορήγηση κιτρικής κλομιφαίνης. Στις περιπτώσεις αυτές οι εναλλακτικές είναι: ενέσιμη ορμονική θεραπεία με γοναδοτροπίνες (FSH/LH) μόνες ή σε συνδυασμό με κάποιο πρόγραμμα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (σπερματέγχυση – IUI, ή εξωσωματική γονιμοποίηση – IVF) και ovarian drilling, μια χειρουργική επέμβαση η οποία γίνεται λαπαροσκοπικά και στην οποία διανοίγονται μικρές τρύπες στην κάθε ωοθήκη διαμέτρου 4mm με διαθερμία.

Στην περίπτωση διέγερσης των ωοθηκών με γοναδοτροπίνες, πρωτού ξεκινήσει η θεραπεία θα πρέπει να διεξαχθούν και άλλα διαγνωστικά τεστ και στους δύο συντρόφους προκειμένου να αποκλεισθούν άλλα πιθανά αίτια υπογονιμότητας που δυνατόν να συνυπάρχουν.

 Το Clomiphene (Clomid) είναι ένα φάρμακο γονιμότητας που μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες με PCOS να μείνουν έγκυες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, καθώς συζητάτε τον οικογενειακό προγραμματισμό, να έχετε κατά νου ότι η κλομιφαίνη αυξάνει τις πιθανότητες για δίδυμα και άλλες πολλαπλές γεννήσεις (26).

Φάρμακα και θεραπείες κατά της τριχοφυίας

Μερικές θεραπείες μπορούν να σας βοηθήσουν να απαλλαγείτε από την ανεπιθύμητη τρίχα ή να σταματήσετε την ανάπτυξή τους.

Μέχρι στιγμής υπάρχουν ορισμένες κρέμες προσώπου (όχι σώματος) για την αντιμετώπιση της υπερτρίχωσης  όπως Eflornithine (Vaniqa). Δρουν αναστέλλοντας τη δράση ενός μεταβολικού ενζύμου στο θύλακο της τρίχας, πράγμα που επιβραδύνει την ανάπτυξή της. Η χρησιμοποίησή τους γίνεται μόνο για κοσμητικούς λόγους.

Η αποτρίχωση με λέιζερ και η ριζική αποτρίχωση (ηλεκτρόλυση) μπορούν να απαλλαγούν από την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα σας.

Χειρουργική επέμβαση

 Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι μια επιλογή για τη βελτίωση της γονιμότητας εάν άλλες θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα. Η διάτρηση των ωοθηκών είναι μια διαδικασία που δημιουργεί μικροσκοπικές τρύπες στην ωοθήκη με λέιζερ ή λεπτή θερμαινόμενη βελόνα για την αποκατάσταση της φυσιολογικής ωορρηξίας.

Συνοψίζοντας  

Το PCOS μπορεί να διαταράξει τους έμμηνους κύκλους μιας γυναίκας και να δυσκολέψει την εγκυμοσύνη. Τα υψηλά επίπεδα ανδρικών ορμονών οδηγούν επίσης σε ανεπιθύμητα συμπτώματα όπως τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα.

 Οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής είναι οι πρώτες θεραπείες που συνιστούν οι γιατροί για το PCOS και συχνά λειτουργούν καλά.

 Η απώλεια βάρους μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα PCOS και να βελτιώσει τις πιθανότητες να μείνετε έγκυος. Η δίαιτα και η  άσκηση είναι δύο αποτελεσματικοί τρόποι για να χάσετε βάρος.

 Τα φάρμακα είναι μια επιλογή εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν έχουν αποτέλεσμα. Τα αντισυλληπτικά χάπια και η μετφορμίνη μπορούν να αποκαταστήσουν πιο φυσιολογικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους και να ανακουφίσουν τα συμπτώματα PCOS.