Ο μόνιμος εχθρός των περισσότερων γυναικών, η κυτταρίτιδα, λέγεται πως μπορεί να καταπολεμηθεί με ισορροπημένη διατροφή αλλά κυρίως με άσκηση. Πόση αλήθεια κρύβει αυτός ο ισχυρισμός;

Tο πρόβλημα της κυτταρίτιδας παρουσιάζεται δυστυχώς μεγαλύτερο στις γυναίκες κι αυτό γιατί η δομή του συνδετικού ιστού, που βασίζεται στην γενετική, είναι διαφορετική στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες. Η κυτταρίτιδα εκδηλώνεται με παραμορφώσεις που εμφανίζονται κυρίως στους μηρούς, στα ισχία, στους γλουτούς, στο στομάχι και στους βραχίονες.

Τα πρώτα σημάδια μιας εκκολαπτόμενης κυτταρίτιδας εκδηλώνονται με ένα αυξανόμενο αίσθημα βάρους στα πόδια, τα οποία κατά τις βραδινές ώρες αρχίζουν να μελανιάζουν, καθώς επίσης και με ένα συχνά εμφανιζόμενο αίσθημα ψύχους στα πόδια. Οι βλάβες αυτές της κυκλοφορίας του αίματος (της αιμάτωσης) αποτελούν τη βάση για το σχηματισμό της κυτταρίτιδας.

Όταν σε ελαφρά χτυπήματα ή μικρή πίεση εμφανίζονται αιματώματα και όταν τεντώνεται η επιδερμίδα παρουσιάζονται εμφανείς ρωγμές και ραγάδες (“επιδερμίδα πορτοκαλιού”), τότε κάνουμε λόγο για κυτταρίτιδα ελαφριάς μορφής. Στη μέτρια κυτταρίτιδα, οι ρωγμές και οι αυλακώσεις παρατηρούνται στην όρθια στάση σε σημεία των μηρών, των ισχίων και των γλουτών. Συχνά έχουμε έντονους πόνους (μετά από πίεση) στο δέρμα, στις αντίστοιχες περιοχές του σώματος.

Βαριάς μορφής κυτταρίτιδα έχουμε όταν σε θέση καθίσματος, κατάκλισης ή όρθιας στάσης, γίνονται φανερές βαθιές επιδερμικές παραμορφώσεις. Αυτές είναι σκληρές, χωρίς ελαστικότητα και ο ιστός εμφανίζεται πρησμένος και σε σχήμα κόκκων.

Η εμφάνιση της κυτταρίτιδας οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες: έλλειψη κίνησης, αυξημένο βάρος, κακές διατροφικές συνήθειες, ασθένειες, γήρανση, ορμονικές διαταραχές, ασθένειες του μεταβολισμού.

Η έλλειψη κίνησης παίζει το σημαντικότερο ρόλο στη δημιουργία κυτταρίτιδας. Πολλές γυναίκες έχουν την αίσθηση ότι λόγω των πολλών και διαφόρων ενασχολήσεών τους- επάγγελμα, οικιακές εργασίες, παιδιά, κοινωνικές υποχρεώσεις κτλ.- κινούνται διαρκώς και δε βρίσκουν ποτέ «ησυχία». Εάν κάποιος κατηγορήσει τα άτομα αυτά για έλλειψη κίνησης, τότε φυσικά έχουμε μια έντονη αντίφαση, διότι το να «πέσει» κανείς εξαντλημένος στην πολυθρόνα το βράδυ, οφείλεται βέβαια στη βιασύνη και το άγχος και όχι στην απραξία.

Παρόλα αυτά όμως το στρες αυτό των ποικιλόμορφων ασχολιών δε σημαίνει ότι προσφέρει και τη σωστή κίνηση στο σώμα και στις πολύμορφες οργανικές λειτουργίες του. Το στρες του επαγγέλματος δυστυχώς δεν προσφέρει το είδος της κίνησης που χρειάζονται η καρδιά, οι πνεύμονες, οι μύες, τα οστά και ο συνδετικός ιστός για να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο λειτουργικότητας.

«Σωστή» κίνηση σημαίνει ότι οι κυκλοφορικοί μηχανισμοί πρέπει να τεθούν σε εντατική λειτουργία για ένα διάστημα τουλάχιστον 30 λεπτών με αθλήματα αντοχής όπως jogging, κωπηλασία, ποδηλασία, κολύμβηση, ορειβασία κτλ. Οι μύες πρέπει να αναπτυχθούν με ασκήσεις ενδυνάμωσης και να διατηρηθούν ελαστικοί με διατατικές ασκήσεις, πράγμα που επίσης μπορεί να επιτευχθεί, μόνον όταν χρησιμοποιείται η ανάλογη ένταση, δηλαδή το 50-60% της μέγιστης δύναμης, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα και για 30 λεπτά περίπου.

Τα περιβόητα 10 λεπτά γυμναστικής ημερησίως μπροστά στο ανοικτό παράθυρο, δυστυχώς δεν αρκούν για να επιτευχθεί η καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Η έλλειψη της κίνησης έχει πολλές αρνητικές συνέπειες:

• Το σώμα αιματώνεται λιγότερο, οπότε τα τοξικά προϊόντα του μεταβολισμού μπορούν να αποδομηθούν μόνο με αργό τρόπο ή δεν μπορούν καθόλου να αποβληθούν από τον οργανισμό και εναποτίθενται στα κύτταρα. Τα λιποκύτταρα παρουσιάζονται λόγω της χημικής συγγένειας με το νερό ως «χώροι αποθήκευσης» για τέτοιες τοξικές ουσίες. Μπορούν να αποθηκεύσουν τα μη «ανακυκλώσιμα» απόβλητα του μεταβολισμού λόγω της μεγάλης ελαστικής τους ικανότητας τόσο καλά, ώστε να κλειστούν στο περίβλημά τους και να αποκοπούν έτσι από την αιμάτωση.
• Εάν λόγω της υποκινητικότητας δεν μπορεί να λειτουργήσει η μυϊκή αντλία, η οποία είναι αρμόδια για την επαναφορά του αίματος από την περιφέρεια στο κέντρο του σώματος, τότε και με τις βλάβες του συνδετικού ιστού που οφείλονται σε κληρονομικούς παράγοντες, έχουμε συχνά τη δημιουργία κιρσών. Στις φλέβες, που αποτελούνται και αυτές από συνδετικό ιστό, εμποδίζεται η αντιστροφή της ροής του αίματος μέσω φλεβικών βαλβίδων. Οι φλεβικές βαλβίδες είναι επιρρεπείς σε βλάβες-ιδίως κατά τη συνεχή λήψη φαρμάκων που εμποδίζουν την ωορρηξία(αντισυλληπτικά) και κατά την εγκυμοσύνη-και προκαλούν τοπικές επιβραδύνσεις της κυκλοφορίας του αίματος , όταν δεν κλείνουν πια κανονικά.
• Όποιος κινείται πολύ αποφεύγει το υπερβολικό βάρος. Με την κίνηση ενεργοποιείται ο μεταβολισμός του λίπους, δηλαδή τα λιποκύτταρα δεν πληρούνται με άχρηστο υλικό και το σώμα δεν επιβαρύνεται χωρίς λόγο με τοξικές ουσίες. Μόνο με την κίνηση ενεργοποιείται και διευρύνεται το κυκλοφορικό δίκτυο. Επίσης, διευρύνονται τα λεπτότερα αιμοφόρα αγγεία και έτσι επιτυγχάνεται η καλύτερη και ταχύτερη τροφοδοσία του σώματος με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες. Αντίθετα, η ελλιπής κίνηση οδηγεί σε μια μείωση της λειτουργίας του τριχοειδούς δικτύου και έτσι διευκολύνεται η εναπόθεση λίπους και άχρηστων ουσιών στα λιποκύτταρα, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλο αριθμό κυρίως στον υποδόριο ιστό (δηλαδή πολύ μακριά από το κέντρο του σώματος).
• Η έλλειψη της κίνησης οδηγεί στην εξασθένιση του μυϊκού συστήματος, που έχει ως αποτέλεσμα τις λανθασμένες επιβαρύνσεις στις αρθρώσεις, στους τένοντες και τους συνδέσμους. Όσο περισσότερο εξασθενεί το μυϊκό σύστημα, τόσο μικρότερη είναι η μετατροπή και η κατανάλωση ενέργειας και αυτό επειδή οι μύες είναι τα μοναδικά όργανα που αυξάνουν το μεταβολισμό και μπορούν έτσι να ελέγξουν το βάρος. Κυρίως η μορφή και η ποσότητα της σωματικής κίνησης καθορίζουν την εναπόθεση λίπους στα λιποκύτταρα ή την «επεξεργασία» του λίπους που βρίσκεται στο αίμα. Οι δίαιτες και η μειωμένη σε θερμίδες διατροφή ευνοούν την εναπόθεση του λίπους, αν δεν αυξηθεί συγχρόνως η κατανάλωση σε ενέργεια.